İyonosfer Dinamiğinin Analizi ve Model Tanıma Çalışmaları

yonosfer, gunes kaynakli isinimlar nedeni ile iyonize olmus gazlardan olusan atmosferin en dis katmanidir. Iyonlasma nedeni ile iyonosfer elektromanyetik dalgalarin yayilimi acisindan onemlidir. Kisa dalga haberlesme, uydu haberlesmesi ve uydu tabanli seyir sistemleri acisindan; iyonosferik modelleme buyuk onem tasimaktadir. Bu tez calismasinin amaci, dunyanin belirli bir yerinde dogrudan ya da dolayli bicimde GPS tabanli IONOLAB-TEC yontemi ile kestirilmis VTEC zaman serilerine dayanarak iyonosferik modellemeler yapmaktir. Hedeflenen iyonosferik modeller, kapali-kutu tipi modeller olarak ele alinmistir. Kestirilen VTEC zaman serileri ile uyumlu dinamik modellerin sistem tanima yaklasimlari ile belirlenmesi yoluna gidilmistir. Calismanin bir diger hedefi ise, VTEC zaman serilerinin frekans analizinin yapilmasi ve iyonosferik dinamiklerin temel periyodik yapilarinin ortaya konmasidir. Bu cerceve icinde, Ay kaynakli gelgit dalgalarinin ve yerkurenin sismik titresim modlarinin elektron yogunluklari uzerindeki etkileri tespit edilmistir.