کاربرد مدل درختی M5 در پیشبینی خشکسالی (مطالعهی موردی: مراغه، ایران)

در کشورهای خشک و نیمه­ خشکی مانند ایران، پیش‌بینی دقیق خشکسالی­ها، نقش بسیار مهمی در مقابله با بحران ناشی از خشکسالی و مدیریت سیستم‌های منابع آب ایفا می‌کند. با توجه به اینکه شاخص بارندگی استاندارد شده (SPI) به عنوان یکی از مناسب­ترین شاخص برای تحلیل خشکسالی شناخته شده است، در این تحقیق، جهت پیش‌بینی SPI از مدل درختی M5 استفاده گردید. بدین منظور از داده­های بارش ماهانه ایستگاه همدیدی مراغه در یک دوره­ی 25 ساله (89-1365) استفاده و شاخص SPI در مقیاس 6 ماهه استخراج گردید. نـتایج نشان داد که شهرسـتان مراغه در دو دهـه­ی اخیر با خشکسالی­های پی در پی و شدیدی مواجه بوده است. سپس با استفاده از مدل درختی M5 اقدام به پیش­بینی مقادیر شاخص SPI در مقیاس‌ زمانی 6 ماهه برای 1 تا 12 ماه آینده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که میزان شاخص SPI در مقیاس­های زمانی گذشته بیشترین تأثیر را نسبت به پارامترهای دیگر در پیش‌بینی شاخص بارش استاندارد شده دارد و با افزایش طول دوره­ی­­ پیش­بینی از دقت مدت کاسته می­شود. به طوری که در محاسبه SPI6 برای یک ماه آینده مقدار ضریب همبستگی حدود 94/0 به دست آمد که این مقدار برای 12 ماه آینده به حدود 40/0 کاهش پیدا کرد. با این وجود نتایج نشان داد که مدل درختی M5 با ارایه­ی روابط خطی کاربردی و قابل فهم‌ از دقت و توانایی نسبتا بالایی در پیش‌بینی خشکسالی برخوردار است.