The patient chooses for feasibility and effectiveness

Patienten spelen tegenwoordig vaker dan voorheen een actieve rol in de medische besluitvorming.1 Informatie via internet is daarbij steeds belangrijker (www.kiesbeter. nl). Bij veel keuzen op het medische vlak is ook ruimte voor persoonlijke afwegingen. Om patienten op een verantwoorde manier bij de besluitvorming te betrekken is het cruciaal om specifi eke informatie over de beslissing aan te bieden. Het gaat daarbij om evenwichtige informatie over de uitkomsten van de verschillende behandelingen die mogelijk zijn.2 Dit soort informatie kan men geven in een ‘keuzehulp’ (‘decision aid’). Bekend is dat patienten dankzij een keuzehulp meer weten over de behandelingen, meer betrokken zijn bij de besluitvorming, vaker zelf beslissen en beter doordachte besluiten nemen.2 In de praktijk wordt echter niet altijd een duidelijke keuze aangeboden.3 Diverse overwegingen van de zorgverlener spelen daarbij een rol.4,5 Zo zou er geen tijd voor zijn en zouden patienten, met name de oudere, niet willen of kunnen kiezen of door de artsen al bij de besluitvorming betrokken zijn. Ook hoort men zorgverleners zeggen: ‘Hoe moet ik het aan de patient uitleggen?’; ‘Je maakt patienten bang of ze krijgen spijt’; ‘Patienten kiezen emotioneel’. Ons doel was deze bezwaren tegen het aanbieden van een keuze te onderzoeken. In ons onderzoek participeerden patienten met prostaatkanker die waren verwezen voor radiotherapie. Deze patienten worden gewoonlijk met een vaste dosis behandeld. In dit onderzoek lieten wij DOEL Vaststellen of patienten willen kiezen voor een hogere of lagere stralingsdosis, wat hun voorkeur en wat die van de ar ts is; nagaan of hun keuze beredeneerd is en wat de gevolgen zijn van het aanbieden van een keuze. OPZET Prospec tief, gerandomiseerd onderzoek. METHODE Patienten met gelokaliseerde prostaatkanker werden geincludeerd en verdeeld in een groep die 'keuzehulp' kreeg aangeboden (n = 150) en een controlegroep (n = 144). De keuzehulpgroep kon kiezen tussen een hogere of een lagere bestralingsdosis (74 versus 70 Gy) en kreeg informatie over de kansen op genezing en bijwerkingen van beide doseringen. De controlegroep kreeg geen keuzemogelijkheid. Het welbevinden, de betrokkenheid van de patient bij de behandelkeuze en de kennis over de behandeling werden gemeten met vragenlijsten op 4 momenten tussen het begin van het onderzoek en 6 maanden na de behandeling. RESULTATEN Van de 150 mannen in de keuzehulpgroep wilden 119 (79%) zelf kiezen. Aan de hand van de onderzochte kenmerken was niet te voorspellen wie wilde kiezen. Van de 119 kiezers koos 75% voor de lage dosis. De keuzen van de patienten waren beredeneerd. De ar tsen meenden dat 51% de lage dosis zou kiezen. Zij vonden bij 20% van de patienten de lage dosis het beste. CONCLUSIE Veel patienten wilden zelf kiezen. Patienten kozen vaker voor behoud van kwaliteit van leven, ar tsen voor een hogere kans op genezing. Ar tsen overschatten de wens voor intensievere behandeling. De keuzehulp had positieve ef fecten op de kennis van patienten en hun betrokkenheid bij de keuze, zonder negatieve ef fec ten op hun welzijn.