GENETIC GAINS IN YIELDS OF DURUM WHEAT (Triticum durum L.) CULTIVARS UNDER CENTRAL ANATOLIAN CONDITIONS

Makarnalik bugday cesit verimlerindeki genclik gelismeyi ve buna katkida bulunan verim komponentlerini arastirmak amaciyla 1944-1991 yillari arasinda gelistirilmis 5 makarnalik bugday cesidi ve 1 ilerlemis hat 4 yil sureyle Orta Anadolu sartlarinda denenmistir. Ortalama verimlere gore en dusuk ve en yuksek verimli genotipler sirasiyla Akbasak-073/44 (303 kg/da) ve Cesit-1252 (373 kg/da) olmustur. Verim ile denemede kullanilan en eski cesit olan Akbasak cesidinin tescil tarihinden itibaren gecen yil arasindaki iliski Y=301.167+1.0347X , r=0.8056** denklemiyle ifade edilmekledir. Denkleme gore genetik gelisme (yillik verim artisi) 1.03 kg/da' dir. Sonuclarin analizinde once verini ile verini komponentleri arasindaki korelasyon katsayilari olculmustur. Daha sonra korelasyon katsayilari palli analizine tabi tutularak direkt ve endirekt etkilere ayrilmistir. Sonuclara gore, verim uzerinde en fazla etkili komponent Tane sayisi/basak olmustur. Tane/basak sayisinin verim uzerine olan direkt etkisi olumlu ve yuksektir (1.2874). Ancak basaktaki tane sayisinin basak/m 2 'den ileri gelen endirekt etkisinden (-0.6295) dolayi bu etki azalmakta ve toplam korelasyon 0.6427'dc kalmaktadir. Basaktaki tane sayisi uzerine biyolojik verimin direkt etkisi (0.8649) olumlu ve yuksektir. Hasat indeksinin direkt etkisi ise dusuktur (0.0184). Bugday verimini artirmak icin hasat indeksini dusurmeden biyolojik verim ve basaktaki tane sayisi artirilmalidir.