Gent in de eerste helft van de negentiende eeuw. Evolutie naar een 'moderne' grootstad

Vanaf het einde van de achttiende eeuw tot omstreeks 1890 heeft de stad Gent een indrukwekkende toename van de bevolking gekend. De stad die volgens de telling van 1786 48.409 inwoners had, telde tien jaar later reeds 54.537 ingezetenen. In 1815 waren er 62.738 en in 1840 was dat aantal gestegen tot 96.890. De stadsbevolking was dus in een halve eeuw tijds verdubbeld. In 1850 telde Gent 106.704 inwoners, en tegen het einde van de eeuw 163.030. In de tweede helft van de negentiende eeuw groeide de stadsbevolking nog steeds, maâr de groei was minder aanzienlijk dan in de eerste helft1. Deze ontwikkeling was een gevolg van de industriele omwenteling die Gent in de negentiende eeuw tot een textielcentrum bij uitstek maakte. De industriele bloei ving aan in de tweede helft van de achttiende eeuw ten gevolge van: Ie een gunstige conjunctuur en in het bijzonder een opwaartse trend in de textielnijverheid die bleef voortduren tot in de negentiende eeuw; 2e de mercantilistische politiek van de overheid, onder meer gericht op het vestigen van nieuwe bedrijven; 3e door een gewijzigde mentaliteit van de koopman-ondernemer, die uitdrukking vond in een streven naar onbeperkte verruiming van de produktie . Bovendien deed zich in de economische ontwikkeling vanaf ca. 1780 een versnellingsproces voor, waarbij bedrijven op kapitalistische grondslag zich steeds sneller vermenigvuldigden. Hoewel de textielindustrie niet de enige expansieve bedrijfstak was — ook de suikemijverheid kwam tot ontwikkeling — was het toch de textielindustrie die in het verdere ontwikkelingsproces tot de dominante bedrijfstak uitgroeide . De sector die het eerst het snelst groeide was de katoendrukkerij en dit was weer het gevolg van een modeverschijnsel, namelijk de grote en in de tweede helft van de achttiende eeuw-nog toenemende vraag naar de zogenaamde 'indiennes' die de produktie van de eigen bedrukte en beschilderde stoffen stimuleerde 4. De katoen-