احکام ربیبه از دیدگاه فقه امامیه

محرمیت و راه‌های ایجاد آن، از دیرباز در فقه مطرح بوده و به مقتضای هر عصری به آن بررسی شده است. محرمیت از سه راه نسب، سبب و رضاع حاصل می‌شود. محرمیت ربیبه، از راه سبب ایجاد می­شود. در این مقاله با روش کتابخانه­ای و توصیفی، با رویکرد فقهی، شرایط مختلف ازدواج با ربیبه تبیین می­شود. در ﺑﺎب ﻣﺼﺎﻫﺮه، اﻓﺮادى ﻛﻪ ﺣﺮﻣﺖ ﻧﻜﺎح دارﻧﺪ در ﺻﻮرﺗﻰ محرم ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ از راه ﻣﺼﺎﻫﺮه ﻣﺸﺮوع ﺑﺎﺷﺪ و در ﺿﻤﻦ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ رﺑﻴﺒﻪ، ﻋﻼوه­ﺑﺮ ﺷﺮط ﻣﺸﺮوع­ﺑﻮدن، ﺷﺮط ﻧﺰدﻳﻜﻰ ﺑﻪ ﻣﺎدر ﻧﻴﺰ در ﺗﺤﻘﻖ ﻣﺤﺮﻣﻴﺖ رﺑﻴﺒﻪ، ﻻزم است. اﮔﺮ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﻮارد ﺣﺮﻣﺖ ﻧﻜﺎح و ﻣﺤﺮﻣﻴﺖ، در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻳﻰ در ﻧﻈﺮ گرفته شوند، ﻣﺤﺎرم ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻮﭼﻚ­ﺑﻮدن ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺷﺎن و ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﺠﻤﻮعه ﺑﺰرگ ﻣﺤﺮﻣﺎت ﻧﻜﺎح، ﺣﺮﻣﺖ ﻧﻜﺎح ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ، وﻟﻰ ﻣﺤﺮﻣﺎت ﻧﻜﺎح در داﻳﺮه ﻛﻮﭼﻚ محارم ﻗﺮار ﻧﻤﻰﮔﻴﺮﻧﺪ. اﻳﻦ ﻧﻮع راﺑﻄﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﺑﻄه ﻋﻤﻮم و ﺧﺼﻮص ﻣﻄﻠﻖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ می­ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺤﺎرم و ﻣﺤﺮﻣﺎت ﻧﻜﺎح ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ، پس ﻣﻰﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻣﺤﺮﻣﻰ، ﺣﺮﻣﺖ ﻧﻜﺎح دارد، وﻟﻰ ﻫﺮ ﺣﺮﻣﺖ ﻧﻜﺎﺣﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺤﺮﻣﻴﺖ شود.