Elmalı'da (Antalya) Yağışın Tetiklediği Sel, Taşkın ve Çamur Akıntısı Afetlerinin Jeomorfolojik Analizi

Inceleme alani Antalya ilinin Elmali ilcesinde yer alan Salur, Eskihisar, Yilmazli, Karakoy ve Yaprakli kirsal mahallelerini kapsamaktadir. Salur, Eskihisar, Yilmazli ve Yaprakli yerlesmelerinde 06.08.2018 tarihinde sel, taskin ve camur akintisi seklinde etkili olan dogal afet yasanmistir. Bahsi gecen kirsal mahallelerde temizlik calismalari surerken 07.08.2018 tarihinde saat 17:00 siralarinda baslayan saganak yagis sonucunda Karakoy’de gerceklesen sel ve taskin sonucunda tarim arazileri zarar gormustur. Bu calismanin amaci dogal afetin nedenlerini arastirmak, afetin bilancosunu ortaya cikarmak ve tekrar yasanmamasi icin alinmasi gereken onlemleri belirlemektir. Calisma kapsaminda nitel arastirma yontemlerinden olan literatur taramasi, arazi calismasi ve gozlem metotlari kullanilarak ihtiyac duyulan veriler elde edilmistir. Inceleme alanina 12. 08. 2018 tarihinde arazi calismasi gerceklestirilmis, hasar tespit ve temizlik calismalari yerinde incelenmistir. Afetin bilancosu ile ilgili veriler Elmali Kaymakamligi ve Antalya Il Afet ve Acil Durum Mudurlugu’nden temin edilmistir. Ardindan ofis calismasina gecilerek mevcut literatur, arazi calismasi verileri ve haritalardan elde edilen bulgular degerlendirilerek sonuc bolumune aktarilmistir. Calisma sonucunda elde edilen bulgular degerlendirildiginde kisa sureli saganak yagislarin birikinti konileri uzerindeki yan kollarin debisini aniden arttirdigi tespit edilmistir. Bu durum sureksiz yan kollarin yuksek asindirma gucu kazanmasina ve birikinti konisindeki gevsek malzeme istifi seklindeki iri unsurlu cakil ve ince unsurlu kumlu malzemeyi asindirarak tasimasina neden olmustur. Yuksek akim ve yuksek egim degerlerinin etkisi ile harekete gecen camur kutlesi basta Salur olmak uzere Eskihisar, Yilmazli ve Yaprakli kirsal mahallelerini etkilemistir. Ardindan 07.08.2018 tarihinde Karakoy’de sel ve taskin etkili olarak tarim arazilerine zarar vermistir. Yasanan dogal afet sonunda can kaybi olmazken 450 donum sera ve tarim alani, mezarliklar ve 12 ev kullanilamaz hale gelmis, cok sayida kucukbas ve buyukbas hayvan telef olmustur. Yerlesim alanlarinin secimi esnasinda jeomorfolojik ve uygulamali jeomorfolojik ozelliklerin dikkate alinmamasi, bu tur afetlerin yasanma olasiligini arttirmaktadir.