REDUKOVANJE PREOPERATIVNE ANKSIOZNOSTI KOD DECE: ULOGA RODITELJSKOG PONAŠANJA

Osnovni cilj istraživanja je bio da se utvrdi veza između ponasanja roditelja i preoperativne anksioznosti kod dece. Teorijski okvir rada predstavlja Proksimo-distalni model ponasanja dece tokom akutnih medicinskih procedura. Prema modelu, registrovana ponasanja se dele na ona koja produbljuju uznemirenost (distres ponasanja), i ona koja olaksavaju prevladavanje stresne situacije (koping ponasanja). Proveravano je na koji nacin su ponasanja roditelja koja podsticu koping i distres kod dece povezana sa stepenom izraženosti preoperativne anksioznosti dece. Ispitivanjem je obuhvaceno 99 dijada roditelj-dete. Ukljucena su deca predskolskog uzrasta (3‒6 godina) koja su imala zakazanu operaciju krajnika na Institutu za zdravstvenu zastitu dece i omladine Vojvodine. Ponasanje dece i roditelja je mereno i snimano video-kamerom u cetiri situacije: na odeljenju, pre primljenog sedativa, posle primljenog sedativa i tokom separacije od roditelja. Posmatrana je međusobna povezanost roditeljskog ponasanja i decije anksioznosti kroz razlicite vremenske tacke pri cemu su podaci analizirani tzv. “Actor-Partner Interdependence” modelom. Modeli koji su ispitivali povezanost ponasanja roditelja koja podsticu koping i ponasanja roditelja koja podsticu distres na preoperativnu anksioznosti dece, pokazuju zadovoljavajuce indekse fita (za koping: chi-square (8) = 9.07, ns; CFI = .99; RMSEA = .04 (.00‒.13); za distres: chi-square (8) = 9.42, ns; CFI = .99; RMSEA = .04 (.00‒.13.) Dobijeni rezultati sugerisu da je preoperativna anksioznost kod dece u kasnijim fazama procedure pod uticajem ispoljene preoperativne anksioznsoti u prethodnim fazama procedure. Suprotno ocekivanjima, ponasanja roditelja su bila reakcija na preoperativnu anksioznost dece, a ne obrnuto. Ponasanja roditelja koja podsticu koping i distres dece a pri cemu prethode decijem ponasanju, nisu bila povezana sa stepenom izraženosti preoperativne anksioznosti.