تحلیل همدید سامانه هایی با منشاء کم فشار سودان طی روند تاریخی ماه می در جنوب و جنوبغرب ایران

سامانه کم فشار سودان یکی از سامانه های موثر در بارش جنوب و جنوبغرب ایران است. در این پژوهش دوره مطالعاتی منطبق با چرخه خورشیدی طی سال های 1957 تا 2017 تنظیم شده است. با بکارگیری داده های بارش روزانه 42 ایستگاه همدید از سازمان هواشناسی کشور، روزهای دارای بارندگی استخراج شدند. برای این روزها از مرکز پیش بینی جوی- اقیانوسی ایالات متحده داده های فشار سطح دریا و ارتفاع فشاری در تراز 1000 هکتو پاسکال دریافت شد. بر پایه تحلیل چشمیهسته های کم و پرارتفاع، روزهای دارای بارش ناشی از سامانه سودانی مستقل (41 روز در جنوبغرب و 28 روز در جنوب ایران) از سایر سامانه های جوی جداسازی شد. برای این روزها داده های آنومالی ترکیبی روزانه فشار سطح دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل، نم ویژه، باد مداری و نصف النهاری در ترازهای 1000، 850 ،700، 500 هکتوپاسکال از پایگاه داده یادشده نیز تهیه شد. نتایج بررسی ها نشان داد فشار تراز دریا طی دهه اول تا ششم در جنوبغرب ایران نسبت به میانگین دراز مدت آن کاهش داشته است (1- تا 3- هکتوپاسکال) اما در عرصه جنوب ایران طی دهه اول تا سوم فشار تراز دریا جزیی کاهش و پس از آن طی دهه چهارم تا ششم افزایش داشت.. بررسی تغییرات ارتفاع تراز سطح زمین تا تراز میانی جو در جنوبغرب ایران نشان داد، طی دهه اول تا ششم ارتفاع سامانه سودانی نسبت به میانگین دراز مدت آن در منطقه کاهش داشت (10- تا 70- متر) اما این در حالی است که در عرصه جنوبی ایران ارتفاع سامانه سودانی بغیر از دهه اول تا سوم که کاهش داشت طی دهه چهارم تا ششم افزایش یافته بود (10+ تا 15+ متر). تغییرات پارامترهای دینامیکی سبب شده است تا بارش سامانه سودانی در ماه می از گذشته تا به امروز در جنوبغرب ایران تقویت و در جنوب ایران تضعیف بشود.