Congresverslag Academie Internationale de Droit Compare te Utrecht

‘rechtsvergelijking is rechtsverrijking’, zo zou het credo moeten luiden. rechtsvergelijking zou op iedere persoonlijke balans van de hedendaagse jurist moeten worden geactiveerd onder zijn of haar post ‘goodwill’. De rechtsvergelijking, die eigenlijk ‘pas’ sinds 19001 echt tot ontwikkeling is gekomen, kan zich momenteel in grote belangstelling verheugen. En die belangstelling is terecht. rechtsvergelijking leidt onder andere tot verscherping van het inzicht in het eigen recht en kan oplossingen aandragen voor problemen in het eigen recht (denk bijvoorbeeld aan rechtspraak en de totstandkoming van wetgeving, waar rechtsvergelijking een bron van inspiratie kan vormen). Voor de goede orde vermelden wij dat onder rechtsvergelijking dient te worden verstaan een onderzoek naar overeenkomsten en verschillen (en het verklaren van deze) tussen twee of meer rechtsstelsels.2 rechtsvergelijking dient van de zogenaamde Auslandsrechtskunde te worden onderscheiden. Bij dit laatste staat niet het vergelijken van twee of meerdere rechtstelsels centraal, maar enkel het beschrijven van het buitenlandse recht. rechtsvergelijkende passages in de Nederlandse juridische handboeken worden door de (student)lezer – al dan niet om redenen van ‘efficientie’ – nogal eens overgeslagen. Hij of zij dient wel te beseffen dat kennis van vreemd recht om meerdere redenen van belang is. Als het gaat om een civiele procedure kan een geschil grensoverschrijdende aspecten vertonen en een regel van internationaal privaatrecht kan meebrengen dat het geschil geheel of gedeeltelijk naar buitenlands recht beoordeeld dient te worden. Het kan ook zijn dat een geschil onderworpen is aan een verdragsregeling waarin internationaal eenvormig privaatrecht is neergelegd en dat, voor de uitleg van de verdragsbepalingen, naar vreemd recht gekeken dient te worden. Voorts kan het zo zijn dat nationale wettelijke bepalingen moeten worden toegepast die afkomstig zijn uit een internationaal verdrag dat in nationale wetgeving is geimplementeerd. Tevens kunnen nationale wettelijke bepalingen door de wetgever zijn ontleend aan een buitenlands rechtsstelsel, zodat ook hier voor de uitleg raadpleging van vreemd recht noodzakelijk kan zijn. Ook bij een eventuele leemte in het nationale recht kunnen buitenlandse rechtsopvattingen die een dergelijke leemte kunnen opvullen, worden gebezigd.3 redenen te over om periodiek de aandacht te vestigen op rechtsvergelijking, waar de Academie Internationale de Droit Compare (hierna: de Academie) een uiterst geschikt forum voor biedt.