SİYASET VE YÖNETİM AYRIMININ CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİNDE SAĞLIK VE MİLLİ EĞİTİM BAKANLIKLARI ÜZERİNDEN İNCELENMESİ

Yonetim ve siyaset ayrimi konusundaki dusunceler genellikle Woodrow Wilson’un “Idarenin Incelenmesi” calismasina dayandirilmaktadir. Ancak bu konudaki tartismalarin Wilson’dan once basladigini ortaya koyan eserler bulunmaktadir. Bunlarin basinda, Wilson’un da kendisine atif yaptigi Johann Caspar Bluntschli’nin “Devletin Teorisi” (The Theory of the State) adli eseri gelmektedir. Bluntschli’ye gore yonetim ve siyaset ayriminin odaginda yer alan yonetim kavrami, kuvvetler ayriligi ilkesine dayanilarak olusturulan yurutme gucunun bir unsuru olarak kabul edilmektedir. Yurutme gucu kapsaminda ise karar alma, emir verme ve kararlari uygulama yer almaktadir. Hukumet etme islevi olarak gorulen karar alma, emir verme, cozum uretme ve yasaklamaya iliskin konular yurutmenin “birincil islevi” kapsaminda degerlendirilirken, kararlarin ve emirlerin yerine getirilmesi ise daha alt basamaklardaki birimler tarafindan yerine getirilen “ikincil islevler” kapsamindaki gorevlere karsilik gelmektedir. Bu calismanin amaci, Cumhurbaskanligi hukumet sistemine gecildikten sonra bakanliklarin teskilat yapilarindaki degisimin yonetim siyaset ayrimi bakimindan degerlendirilmesidir. Calisma kapsaminda yer alan Saglik Bakanligi ve Milli Egitim Bakanligi’nin teskilat yapilarindaki degisim Cumhurbaskanligi kararnameleri ve diger mevzuatlar uzerinden incelenmistir. Yeni hukumet sisteminde, Cumhurbaskanligi Kararnameleri ile merkezi yonetimin baskent teskilati degistirilmis; Cumhurbaskanligi teskilat yapisi bunyesinde yurutmenin temel politikalarini belirlemek uzere politika kurullari ve ofisler olusturulmus; bakanliklar, belirlenen politikalari ve alinan kararlari uygulayan, dolayisiyla hukumet etme islevinin ikincil konumundaki birimleri haline donusturulmus; bakanliklarin baskent teskilat yapilari degistirilerek tum birimler “hizmet birimleri” basligi altinda siralanmis; politika belirlemeye iliskin konular bakanliklarin gorevi olmaktan cikarilmis; bakanliklar bunyesinde yer alan ve politika belirlemede yardimci olan bazi kurullar ve birimler kaldirilmistir. Sonuc olarak yeni hukumet sistemine gecilmekle birlikte politika belirleme ve karar alma islevlerini yerine getiren birimler ile alinan kararlari uygulayan birimler fonksiyonel bir ayrismaya tabi tutulmustur. Boylece belirli olcude de olsa yonetim siyaset ayrimina uygun bir yurutme organi yapisi olusturulmustur.