Ameliyat Kaynaklı Basınç Yaralanmalarını Önlemede Etkili Kanıt Temelli Girişimler

Cerrahi girisim geciren hastalar, basinc yaralanmalari acisindan yuksek risk altindadir. Ozellikle uzun suren cerrahi girisimler sirasinda basincin etkisiyle dokuda olusan degisim, ameliyat sonrasi 3-7. gunlerde ciddi basinc yaralanmalari ile sonuclanabilmektedir. Bu derlemede, ameliyat kaynakli basinc yaralanmalarini onlemede etkili kanit temelli girisimleri literatur isiginda tartismak amaclandi. Derlemede, elektronik veri tabanlari taranarak elde edilen, 2006-2020 yillari arasinda yayinlanmis, tam metnine ulasilabilen, ameliyat kaynakli basinc yaralanmalari ile ilgili calisma ve rehberler incelendi. Ameliyat sirasinda basinc yaralanmasi olusma sikligi %1.3-51 arasinda degismekte olup, tum hastane kaynakli basinc yaralanmalarinin %45’ini olusturmaktadir. Ameliyat kaynakli basinc yaralanmalarini onlemede etkili kanit temelli girisimler; risk degerlendirmesi, pozisyon verme, koruyucu ortu ve destek yuzey kullanimi basliklari altinda ele alinmistir. Bu yaralanmalari onlemek amaciyla oncelikle uzun ameliyat suresi, hipotermi ve hipotansif ataklar gibi basinc yaralanmasi riskini artiran faktorler belirlenmelidir. Ameliyat masasinda, basinci dagitan destek yuzeyler kullanilmalidir. Ameliyat sirasinda hastaya basinc yaralanmasi riskini azaltacak sekilde pozisyon verilmeli ve topuklar elevasyona alinmalidir. Gerekirse, topuk suspansiyon cihazlari kullanilmalidir. Ameliyat sonrasi donemde mutlaka ameliyat sirasinda verilen pozisyondan farkli bir pozisyon verilmelidir. Sonuc olarak, ameliyat kaynakli basinc yaralanmalarini onlemede, bireysel ve cerrahi girisim iliskili risk faktorlerinin dikkatle degerlendirilmesi ve onleme girisimlerinin bu faktorler ve kanit temelli girisimler dikkate alinarak planlanmasi onemlidir.