Wpływ wyłączeń żołądkowych na wchłanianie i biodostępność metforminy

WSTEP . Powszechnie i coraz cze¶ciej wykonuje sie operacyjne wy³±czenia ?o³±dkowe. U ponad 40% pacjentow z remisj± cukrzycy po operacyjnym wy³±czeniu ?o³±dkowym mo?e sie ponownie rozwin±ae cukrzyca w ci±gu 5 lat. Metformina, lek z wyboru w terapii cukrzycy, charakteryzuje sie ma³± biodostepno¶ci± i wolnym, niepe³nym wch³anianiem z przewodu pokarmowego. Autorzy postawili hipoteze, ?e wy³±czenie ?o³±dkowe mo?e dodatkowo zmniejszaae wch³anianie i biodostepno¶ae metforminy. MATERIA£ I METODY . W nieza¶lepionym badaniu, oceniaj±cym farmakokinetyke po zastosowaniu 1 dawki leku, 16 pacjentom bez cukrzycy po wykonaniu wy³±czenia ?o³±dkowego i 16 osobom dobranym pod wzgledem p³ci i BMI tworz±cym grupe kontroln± (¶redni wiek: 40 lat i BMI 39,2 kg/m2) podano 2 500 mg tabletki metforminy. Ste?enia metforminy w osoczu oceniano po 0,5, 1, 1,5, 2, 3, 4, 6, 8 i 24 godzinach. Pierwszorzedowym punktem koncowym by³o wch³anianie metforminy, okre¶lone za pomoc± pola pod krzyw± (AUC) ste?enia leku w osoczu w funkcji czasu, od czasu 0 do nieskonczono¶ci (AUC0–∞). Drugorzedowym punktem koncowym by³a biodostepno¶ae metforminy, oceniana za pomoc± pomiaru ste?enia metforminy 24-godzinnej zbiorce moczu. WYNIKI . W porownaniu z grup± kontroln± u pacjentow z wy³±czeniem ?o³±dkowym AUC0–∞ ste?en metforminy by³o zwiekszone o 21% [13,7 v. 11,4 μg/ml/godz.; ¶rednia ro?nica 2,3 (95% CI 1,3–5,9)], a biodostepno¶ae zwiekszy³a sie o 50% [41,8 v. 27,8%; 14,0 (4,1–23,9)]. U chorych z wy³±czeniem ?o³±dkowym wystepowa³y znamiennie mniejsze AUC ste?en glukozy w ci±gu 8 godzin, w porownaniu z pacjentami z grupy kontrolnej [35,8 v. 41,7 μg/ml/godz.; 5,9 (3,1–8,8)], ale by³o to prawdopodobnie wynikiem ro?nic dotycz±cych pocz±tkowej glikemii na czczo, a nie wch³aniania metforminy. WNIOSKI . Wydaje sie, ?e wch³anianie i biodostepno¶ae metforminy s± wieksze u osob po wykonaniu wy³±czenia ?o³±dkowego i mo?e to wp³ywaae na dawkowanie oraz ryzyko toksyczno¶ci. Konieczne jest przeprowadzenie dalszych badan, aby potwierdziae uzyskane wyniki i wyja¶niae potencjalne mechanizmy, ktore za nie odpowiadaj±. Diabetes Care PL 2011, tom 8, nr 2, s. 65–71