برآورد ظرفیت ترسیب کربن در گونزارهای استان مرکزی (مطالعه موردی منطقه مالمیر شهرستان شازند)

دی‌اکسیدکربن اتمسفر در دهه‌های اخیر افزایش قابل توجهی داشته است. شیوه‌های مدیریت اراضی، شرایطی را برای تعدیل افزایش غلظت 2CO فراهم می‌آورند که طی آن کربن اضافی از طریق ذخیره شدن در بیوماس گیاهی و مواد آلی خاک ترسیب می‌گردد، این فرایند را اصطلاحا ترسیب کربن خاکی گویند. اکوسیستم‌های مرتعی به‌‌دلیل اینکه نیمی از کل اراضی جهان را دربر گرفته‌اند، قابلیت بالایی در ترسیب کربن دارند. گون‌زارهای ایران با وسعت 17 میلیون هکتار، معادل 10 درصد کل اراضی کشور را پوشش داده‌اند و سهم بالایی در ترسیب کربن دارند. به‌منظور بررسی نقش و قابلیت گون‌زارها در ترسیب کربن، یک منطقه معرف از تیپ گیاهی Astragalus verus-Bromus tomentellus در مراتع مالمیر شهرستان شازند در استان مرکزی انتخاب شد و مقادیر کربن در بیوماس هوایی و زیرزمینی، لاشبرگ و خاک در آن محاسبه گردید. نتایج نشان داد که کل کربن ترسیب شده در واحد سطح، 95/32 تن در هکتار بود و 43/87 درصد از کل ترسیب کربن را کربن آلی خاک تشکیل می‌داد. نتایج توزیع کربن بیوماس کل نشان داد که ذخیره کربن در بیوماس اندامهای هوایی، بیش از ریشه‌ها بود. نتایج تجزیه همبستگی و رگرسیون گام‌به‌گام نشان داد که ترسیب کربن با ارتفاع و حجم بوته‌های گون‌، بیوماس هوایی، بیوماس زیرزمینی، بیوماس کل، مقدار لاشبرگ و کربن آلی خاک رابطه مثبت و معنی‌دار داشت. به‌طورکلی، می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که گون‌زارها قابلیت بالایی در ترسیب کربن دارند و خاک مهم‌ترین مخزن کربن آلی در گون‌زارهاست.