Kadın Sığınağı Modellerinin Kadınların Ruh Sağlığına Etkisi Üzerine Nitel Bir İnceleme

Amac: Dunyada ve Turkiye’de ataerkil sistemin bir parcasi olan toplumsal cinsiyet rolleri arasindaki esitsiz guc iliskilerinin hem bir yeniden uretme araci hem de bir sonucu olarak kadina yonelik siddetin kamusal ve ozel alanda cesitli turlerinin halen yogun bir bicimde yasandigi bilinmektedir. Siginak modellerinin yarattigi degiskenlerin (fiziksel kosullar, kurallar, isleyis, personelin yaklasimi, destek hizmetleri vb.) kadinlarin guclenme ve iyilesme sureclerine paralel olarak ruh sagliklarina etkileri oldugu dusunulmektedir. Bu arastirmayla, kadin siginagi modellerinin siddete maruz birakilan kadinlarin psikososyal guclenme sureclerine olan etkisinin gosterilmesi ve siginak modellerinin bu baglamda duzenlenmesi icin oneriler sunulmasi amaclanmistir. Yontem: Arastirma Istanbul’un cesitli ilcelerinde daha once siddete maruz birakildigi icin siginaklara basvurmus ve orada en az 3 aylik sure ile kalmis ve en az 6 ay once siginaktan ayrilmis olan 8 kadinla, 15 Mart - 15 Mayis 2018 tarihleri arasinda yurutulmus nitel bir calismadir. Arastirmaya katilan 8 kadina ek olarak 2 kadinla daha olmak uzere toplamda 10 tane kadinla yapilan nicel calismanin verileri ise destekleyici olarak kullanilmistir.  Bulgular: Derinlemesine gorusmelerin desifre edilmis metinlerinden yola cikarak gerceklestirilen betimsel analizde one cikan temalar uzerinden; guclenmeye dair deneyimler, psikososyal destek, baski ve denetim, olumuz duygular, retravmatizasyon olarak 5 ana kategori ve cesitli alt kategoriler belirlenmistir. Ek olarak yurutulen nicel calismada da nitel analizde belirlenen kategorilere paralel veriler elde edilmistir. Sonuc: Siginak modellerinin yarattigi degiskenlerin kadinlarin guclenme ve iyilesme sureclerine paralel olarak ruh sagliklarina olumlu (guclenme, ozguven ve bagimsizlik, kontrol duygusunun yeniden kazanimi vb.) ve olumsuz (baski ve denetlenme hissi, korku ve endise, retravmatizasyon vb.) etkileri oldugu gorulmustur. Ozellikle feminist yaklasimin, ortaya konan olumlu etkilerle iliskili oldugu saptanmistir.