Hayvan Yetiştiricilerinin İşletme Büyüklüğüne Göre, Brusella Hastalığı Hakkındaki Bilgi Düzeylerinin Araştırılması

Bruselloz, dunyanin bircok ulkesinde gorulen, isgucu kaybina ve ulke ekonomisinde buyuk kayiplara yol acan onemli bir halk sagligi sorunudur. Zoonotik bir enfeksiyon hastaligi olan bruselloz; koyun, sigir yetistirilen pek cok ulkede oldugu gibi ulkemizde de yaygin olarak gorulmektedir. Bu arastirma, hayvan yetistiricilerinin brusella hastaligi hakkindaki bilgi duzeyini olcmek amaciyla yapilmistir. Isletme buyuklugu ile hastaligi bilme durumlari karsilastirildiginda arada istatistiksel olarak anlamli bir fark tespit edilememistir. Genel olarak bakildiginda 51 ve ustu hayvani olan grubun brusella hastaliginin insanlara bulastigini bilme orani en yuksek olan grup olmustur (%92,9). Hayvan yetistiricilerinin; brusella hastaligini bilme durumlari %86; brusella hastaliginin insanlara bulastigini bilme oranlari %77, hayvanlari korumada % 60,8'i asinin etkili oldugunu, % 45,7'si asi yaptirdigini, damizlik hayvan alirken hayvanin geldigi yerde salgin hastalik varmi diye arastiranlar % 22,9'unu, atik oldugu zaman herhangi bir yere haber vermeyenler %78,28'ini, hayvan yetistiricileri yapmis olduklari peynirlerin %41,15'ini taze olarak tukettigini, dogum sonrasi cikan zar ve sivilari % 72,2'si disari atarak imha ettigini ve genelde ahirlarini dezenfekte etmedikleri saptanmistir. Arastirmaya katilan bireylerin (n=350) neredeyse tamaminin hayvanlarini koy surusuyle birlik otlattiklari, komsu ve diger hayvan suruleriyle bir arada bulundurduklari belirlenmistir. Bu durum salgin hastaliklarin yayilmasini kolaylastirici bir faktor olarak gorulmektedir. Ozellikle brusellozis gibi cok hizli yayilan bir enfeksiyon icin, koy hanelerinden birine getirilecek enfekte bir sigir veya boganin kisa bir sure sonra butun koy hayvanlarini tehdit edecegi bir gercektir. Bu durumlarin onune gecilebilmesi icin hayvanciligin yogun yapildigi yerlerde her koy bir isletme biciminde degerlendirilmesi yada modern isletmelerin kurulmasi icin gerekli tesviklerin saglanmasi gerekmektedir.