Adolesanlarda İnternet Bağımlılığı ve İlişkili Faktörler

Giris ve Amac: Bilimsel ve teknolojik gelismelerin hizlandigi gunumuzde cep telefonu, bilgisayar ve internet teknolojilerinin yeri ve onemi oldukca buyuk olup, internetin hayati kolaylastirmasinin yani sira, olumsuz etkileri de mevcuttur. Bu calisma sosyoekonomik duzey bakimdan farkli iki okuldaki 10-14 yas grubu adolesanlarda internet bagimliligi ile iliskili bazi faktorlerin degerlendirilmesi amaciyla yapilmistir. Gerec ve Yontem: Arastirmanin evrenini, 2016- 2017 egitim-ogretim yilinda Kayseri il merkezinde bulunan okullarin 5.,6.,7 ve 8. siniflarinda okuyan ogrenciler olusturmaktadir. Kayseri ili merkez ilcelerde ayni yil icerisinde toplamda 81.285 ortaokul ogrencisi bulunmaktadir. Bunun 5125’i ozel okullarda, 76.160’i da devlet okullarindadir. Arastirmanin orneklemi belirlenirken, devlet ve ozel okullarin kendi iclerinden kura cekilerek arastirmanin yapilacagi iki okul belirlenmis ve devlet okulundan 738, ozel okuldan ise 505 ogrenciye ulasilmis olup toplamda 1243 kisi arastirmaya dahil edilmistir. Anket formunda ogrencilerin sosyo-demografik ozelliklerini sorgulayan bilgi formu ile internet, cep telefonu kullanimi ve TV izlemesini degerlendiren 19 adet soru ve  ‘Internet Bagimlilik Olcegi’ (IBO) yer almaktadir. Arastirma sonunda elde edilen veriler istatistik paket programina girilmistir. Istatistiksel analizlerde tanimlayici istatistikler icin frekans ve yuzde, ortalama deger, standart sapma, en yuksek ve en dusuk degerler kullanilmistir. Verilerin normal dagilima uygunluguna bakmak icin Shapiro Wilk ve Kolmogorov Smirnov testleri kullanilmistir. Katagorik verilerin istatistiksel analizi icin Ki kare testi, nicel verilerin istatistiksel analizi icin ise normal dagilima uymadigi icin Mann Whitney U, Kruskall Wallis (post hoc Dunn’s testi) kullanilmistir. Bulgular: Arastirmaya devlet okulundan 738, ozel okuldan ise 505 ogrenci olmak uzere toplamda 1243 ogrenci dahil edilmistir. Ogrencilerin 573’u (%46,1) erkek olup, yas ortalamasi (11.4±1.3) yildir (min:9, max:14). Ogrencilerin gunde ortalama TV ve internette gecirdikleri sureler sirasiyla ortalama 2,1 ve 1,7 (min-max:0-10ve min-max:0,12) saattir. Ogrencilerin IBO puan ortalamalari 19,0±16,5(min-max:0-93) olup 50 puan ve uzerinde olan bagimli sayisi 84’dur (%6,8). Cinsiyete gore IBO puanlari degerlendirildiginde erkeklerde anlamli olarak puanlar daha yuksek bulunmustur (Z:-6,453, p<0,001). Ogrencilerin okuduklari okullara gore IBO puanlari degerlendirildiginde ozel okulda ogrenim goren ogrencilerin puanlari daha yuksek bulunmustur (Z:-6,857, p<0,001). Yas gruplari 9-10, 11-12 ve 13-14 olmak uzere 3 gruba ayrildiginda 13-14 yas grubunda daha yuksek olmak uzere 9-10 yas grubuyla anlamli olarak fak bulunmustur (H:10,296 p=0,006)( post hoc Dunn’s testi). Sonuc ve Oneriler Internet bagimliligi ciddi bir halk sagligi sorunu haline gelmistir ve yasla birlikte arttigi gozlenmektedir. Cocuk ve ergenlerin internet bagimliligi konusunda kamu spotlarinin ve okullarda psikolojik danisma ve rehberlik servislerinin hem ogrencilere hem de ailelerine yonelik egitim calismalari yapmasi onerilmektedir. Ayrica TV ve internetten uzaklasabilecekleri sosyal etkinliklerin ilgi alanlari tespit edilerek saglanmasi uygun olacaktir.