Şeker pancarı ve yan ürünlerinden biyoyakıt (etanol) üretimi ve biyoetanolün endüstriyel kullanımının değerlendirilmesi

Dunyada kullanilan enerjinin %80’inden fazlasi komur, dogal gaz ve petrol gibi fosil yakitlardan karsilanmaktadir. Gunumuzde artan enerji ihtiyacina bagli olarak artan fosil yakit kullanimi sera gazi emisyonu, asit yagmurlari gibi olumsuz cevresel etkilere ve iklim degisikliklerine neden olmaktadir. Yenilenebilir enerji kaynaklarindan biri olan biyokutlenin cesitli termokimyasal prosesler sonucunda elde edilen biyoyakitlar, fosil yakitlara alternatif olarak kabul edilmektedir. Biyoyakit uretiminin fosil yakitlara gore daha pahali olmasi nedeniyle gunumuzde uygun maliyetli teknolojilerin gelistirilmesi buyuk onem arz etmektedir. Onemli biyoyakitlardan biri olan biyoetanol seker, nisasta ve seluloz iceren biyokutlenin fermente edilmesiyle elde edilir. Biyoetanol yuksek oktan sayisina sahip olup misir, patates, seker kamisi, seker pancarindan fermantasyon (mayalanma) yoluyla uretilmektedir. Misir, kolza tohumu vb. alternatifleri goz onunde bulunduruldugunda seker pancarinin (Beta vulgaris var. saccharifera) biyoyakit icin en verimli hammadde olmasi ile birlikte daha ekonomik oldugu bildirilmektedir. Ayrica seker pancari, tahil ve diger selulozik bitkilere kiyasla direkt olarak fermente edilebilme avantajina da sahiptir. Şeker pancari posasi (SPP), seker pancarindan sukrozun ekstrakte edilmesiyle geriye kalan bitkisel materyaldir. Melas ise sekerin daha fazla ekstrakte edilemedigi seker pancari surubudur. SPP’nin ve melasin biyoetanol elde edilmesinde kullanimi cevresel atigin degerlendirilmesi acisindan onemlidir. SPP ve melasin karistirmali biyoreaktor tanklarinda Saccharomyces cerevisiae ve cesitli mikroorganizmalar ile fermantasyonu sonucunda etanol elde edilir. Gerceklesen fermentasyon sonrasinda olusan etanolu saflastirmak ve konsantrasyonunu artirmak icin distilasyon ve susuzlastirma islemi uygulanmaktadir. Saflastirma islemiyle CO2, yan urunler ve daha sonra cesitli amaclarla kullanilmak uzere biyoetanol elde edilmektedir. Bu derleme calismasinda seker pancari ve SPP’den biyoyakit olarak bircok avantaji bulunan biyoetanol uretim prosesi, fermentasyon islemi ve endustrideki onemi konularina deginilmistir.