ارزیابی شناسههای زیستی کیفیت خاکهای لسی زیر پوستههای زیستی گلسنگی شمال استان گلستان

پوسته­های زیستی خاک گروه گسترده­ای از سیانوباکتری­ها، جلبک­های سبز، گلسنگ­ها، خزه­ها و جانداران دیگر هستند، که در سرزمین­های خشک و نیمه خشک کارکرد ویژه ای در چرخه جهانی کربن و افزایش کربن آلی خاک دارند. کربن آلی خاک که آمیخته­ای ازبخش های گوناگون است، یکی از شناسه­های مهم برای بررسی کیفیت خاک می­باشد. پوسته­های زیستی و فیزیکی خاک، پوشش اصلی سطح لس­های شمال استان گلستان در شیب­های رو به جنوب و قله شیب می­باشند. از اینرو بررسی باهدف شناخت کارکرد پوسته­های زیستی گلسنگی بر کربن آلی و بخش­های فراهم کربن خاک انجام شد. پس از انجام بررسی میدانی دو گونه از پوسته­های زیستی گلسنگی غالب گردآوری و پس از شناسایی در آزمایشگاه، نمونه‌برداری از خاک زیر آن­ها و پوسته­های فیزیکی از عمق 0-2 و 2-5 سانتی­متری انجام شد. کربن و بخش­های گوناگون کربن آلی  فراهم نمونه­های خاک اندازه‌گیری شدند. یافته­ها نشان داد که پوسته­های زیستی گلسنگی مایه افزایش کربن آلی و بخش‌های کربن فراهم خاک در برابر پوسته فیزیکی شده­اند. خاک­های زیر پوشش گونه  Diploschistes diacapsis دارای اندازه­های بیشتر کربن و بخش­های فراهم کربن آلی خاک در برابر گونه Fulgensia fulgens و پوسته فیزیکی  بودنند. کربن آلی همبستگی بالایی با کربن بیومس میکروبی، کربوهیدرات و کربن عصاره­گیری شده با آب داغ داشت. بنابراین می­توان از این سه شناسه برای ارزیابی کیفیت خاک در این سرزمین بهره­گیری کرد. بودن پوسته­های زیستی گلسنگی مایه افزایش کربن آلی خاک می­شود و در نتیجه سطح افزایش کیفیت و پایداری خاک­های لسی منطقه می­شود.