Bezelye (Pisum sativum L.) Genotiplerinin Bazı Fizikokimyasal Özellikleri Arasındaki İlişkiler

Bu calismanin amaci, bezelyenin bazi fizikokimyasal ozellikleri ve aralarindaki iliskileri belirleyerek, bunlarin cesit gelistirmeye yonelik calismalarda kullanilabilmesine katki saglamaktir. Calismada 48 bezelye genotipi kullanilmistir. Ayni yil yetistirilerek elde edilen tohumlarda 20 adet fizikokimyasal ozellik tespit edilmistir. Kuru tanesi yemeklik olarak kullanilan baklagillerde tuketici acisindan en onemli ozellikler olan pisme suresi ve protein oranlari bagimli ozellik olarak secilerek diger ozellikler ile iliskileri korelasyon ve path analizi ile belirlenmistir. Pisme suresi ile su alma ve sisme kapasitesi, pisme suyuna gecen kuru madde orani, tane boyu, tanedeki protein orani, triptofan miktari, kul orani ve P miktari ile cok onemli (P<0.01); yuztane agirligi, tanedeki amiloz orani ve Ca miktari ile onemli (P<0.05) ve pozitif, pisme sonrasi parcalanma derecesi ve tanedeki nisasta orani arasinda cok onemli (P<0.01) ve negatif iliski oldugu tespit edilmistir. Path analizi sonucunda pisme suresine en yuksek dogrudan etkinin pisme suyuna gecen kuru madde orani (%48.26) ve su alma kapasitesi (%39.94) oldugu tespit edilmistir. Bezelye onemli bir protein bitkisi olup protein orani ile pisme suresi, tanedeki triptofan, fosfor, magnezyum icerigi cok onemli (P<0.01), cinko miktari ile onemli (P<0.05) ve pozitif; tanedeki nisasta orani, pisme sonrasi tanede parcalanma derecesi ile cok onemli (P<0.01), amlioz orani ile onemli (P<0.05) ve negatif iliskili oldugu tespit edilmistir. Path analizi sonucunda protein oranina en yuksek dogrudan etkinin triptofan miktari (%46.53) oldugu tespit edilmistir.