Bazı Allium Türlerinin Morfolojik Ölçümleri, Stoma ve Polen Özellikleri ile Polen Canlılığının Belirlenmesi

Allium turleri cok cesitli alanlarda kullanilmasina karsin Dogu Anadolu Bolgesi’nde baharat, kan sekerini duzenleyici, bagirsak sorunlarini giderici, agri kesici, yara iyilestirici, akne tedavisi ile otlu peynir yapiminda kuru veya yas olarak sikca tercih edilmektedir. Bu calismada ulkemizde ozellikle aromasi ve antimikrobiyal ozelliginden kaynakli yogun olarak kullanilan bazi Allium turlerinin morfolojik olcumleri (bitki boyu, sap boyu ve capi, yaprak boyu ve capi, yaprak sayisi, umbella capi, pedisel uzunlugu), stoma ve polen ozellikleri ile polen canliliginin belirlenmesi amaclanmistir. 2016 yilinda Van ve cevresinde yapilan arazi gezmeleri sirasinda dogal ortamlarindan toplanan Allium akaka, A. giganteum, A. kharputense, A. scorodoprasum subsp. rotundum, A.vineale ve A. sintensii turleri Van Yuzuncu Yil Universitesi Tibbi Bitkiler Bahcesi’nde hazirlanan parsellere ekilmis ve kulture alinmistir. Sonuc olarak, bitkilerin bulundugu gozlem parsellerinde yapilan olcum ve degerlendirmelere gore morfolojik ozellikler bakimindan iyi bir adaptasyonun oldugu gorulmus, A. kharputense ve A. sintensii turlerinin digerlerine kiyasla daha zayif bir gelisim gosterdigi belirlenmistir. Yuksek tohum veriminde onemli bir parametre olan polen miktari ve canlilik oranlarinda ise A.vineale ve A. scorodoprasum subsp. rotundum turlerinin on plana ciktigi gorulmustur. Adaptasyon ve fotosentezde onemli bir rolu olan stomalarin yogunlugu en fazla A. kharputense turunde olup, en yuksek olculere ise A. vineale turunun sahip oldugu gorulmustur.