ترکیب بندی شعری از دیدگاه مکاتب ادبی با تکیه بر شعر «در میدان» احمد شاملو

پیروی از طرز فکری مکاتب ادبی، تأثیرات ژرفی در ترکیب‌بندی اجزای شعر، می‌گذارد. پایبندی به اصول فکری هر مکتب، باعث می‌شود تا شاعر خود را در قالب‌های مشخصی قرار دهد و به همین ترتیب ترکیب‌بندی خاصی در شعر را سبب می‌شود. برای بررسی این موضوع شعر «در میدان» احمد شاملو برگزیده شد. در این مقاله بر اساس مؤلفه های اندیشگانی، متنی (لایه‌ی بیرونی، لایه‌ی درونی، لایه‌ی مرکزی) و همچنین پدیدارشناسی به لحاظ ارتباط روانشناسی بین متن و اندیشه، به بررسی ترکیب‌بندی اجزای شعر «در میدان» پرداخته شد. روش این تحقیق بر اساس روش دیالکتیکی است، چه این که در این روش ابتدا کل سنجیده می‌شود و سپس اجزای نسبت به یکدیگر و نسبت به‌کل ارزیابی می‌شوند. به‌طور کلی به سه قسم مجهولات به معلومات تبدیل می‌شود. استقرا، تمثیل و قیاس . استقرا سیر از جزء به‌کل است. تمثیل سیر از جزء به جزء است و قیاس سیر از کل به‌ جزء است. از این سه قسم، قسم سوم از درجه‌ی اعتبار بالاتری برخوردار است. نتیجه آن‌که این شعر با توجه به ریشه‌های تاریخی و شخصی در ناخودآگاه شاعر به جهت گشتالتی دارای بار منفی در بازنمایی خاطره‌های تلخ گذشته است که تأثیر خود را بر تمام ارکان شعر گذاشته است. برای نمونه این شعر دارای دو طیف رئالیستی و سورئالیستی است. وجه رئالیستی جنبه‌ی تاریک و بازسازی‌شده است و وجه سورئالیستی جنبه‌ی روشن و بازآفریده شده بر اساس منطق فراعقلی و ربط‌های دیگر است.