فرایند مصرفیشدن آب شهری در تهران (ارائۀ نظریۀ دادهبنیاد)

پژوهش حاضر ناظر بر بازسازی پیامدهای معنایی دگرگونی فضایی زیرساخت­های شهر تهران در حوزۀ آب است که در چند دهۀ اخیر در ایران رخ داده است. در قرن گذشته، با اجرای برنامه‌های نوسازی دولت‌ها، ساخت سدها، انتقال آب از طریق لوله‌کشی به خانه­ها شاهد تغییر ساخت فضایی شهری، دگردیسی فرم طراحی فضای خانه‌ها، مناسبات اجتماعی میان شهروندان و به‌دنبال آن تغییرات سریع در باورها، ارزش‌ها و کنش‌های مردم در حوزۀ آب هستیم. برمبنای رویکرد کلاسیک، روش نظریۀ داده‌بنیاد (گلیزر، 1978) اطلاعات این تحقیق از طریق مصاحبه­های گروهی، انفرادی و عمیق گردآوری شده است. در این روش، یافته‌ها در سه مرحلۀ باز، گزینشی و نظری کدگذاری شده و روابط میان مقوله­ها در یک مدل تحلیلی، تا ظهور[1] یک نظریه برآمده از واقعیت محدود[2] ادامه یافته است. در این فرایند، هشت مقولۀ اصلی شامل دگرگونی‌های ساختاری و توسعۀ تکنولوژیک، فاصله‌اندازی اخلاقی، تولید انبوه و مصرف تجملی، تغییر ارزش‌های بهداشتی، دگرگونی ارزش‌های مرتبط با آب، خانه به‌مثابه یک کل تمام، فردگرایی/خصوصی شدن، نظارت مصرف‎گرایانه و یک مقولۀ مرکزی «فرایند مصرفی شدن» به‌دست‌آمد که دلالت بر کل روابط میان پدیده‌های دخیل در مسئله دارد. یافته­ها بیانگر سیر تغییرات در ارزش­ها، باورها و کنش­های مردم تهران در قبال آب و گسترش روزافزون مصارف شهری است.