2010-2016 YILLARINDA TÜRKİYE’DE EN ÇOK İZLENEN 20 FİLMDE KADINA YÖNELİK ŞİDDETİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Giris ve Amac: Kadina yonelik siddet, toplumumuzda ve Dunya’da sik gorulmesi, dogrudan ve dolayli olarak yol actigi fiziksel ve ruhsal yikimlar nedeniyle ciddi bir halk sagligi sorunudur. Toplumun sorunlari, deger yargilari, sinema filmleri araciligiyla perdeye yansimakta ve sinemada islenen konular izleyici kitlesini bazen etkisi altinda birakip, davranislarinin sekillenmesine yol acmaktadir. Bu baglamda bu calismada filmlerde kadina yonelik siddetin niteliklerinin degerlendirilmesi amaclanmistir. Gerec ve Yontem : Tanimlayici tipte olan bu calismada, 2010-2016 yillari arasindaki vizyona giren, yonetmen ve yapimcisi Turk, dili Turkce olan filmler arasindan tsa.org.tr (Turk Sinema Arastirmalari) ve boxofficeturkiye.com sitelerinden alinan ve her yil en cok seyredilen ucer film calisma grubunu olusturmustur. 2011 yilinda birinci ve ucuncu, diger yillarda ilk uc film olmak uzere toplamda 20 film kadina yonelik siddet sahnelerinin nitelikleri acisindan degerlendirilmistir. Seri olarak cekilen filmlerden sadece ilk cekilen degerlendirmeye alinmistir. Bulgular: Filmlerin %95’inin yonetmeni, %75’inin senaristi erkektir. Filmlerin turleri cesitlilik gostermekle beraber en cok yer alan turler %55 ile komedi ve %50 ile dramdir. Filmlerin %50’si yedi yas ve uzeri izleyici kitlesi icin uygun isareti tasimaktadir. Filmlerin hicbirinin afisinde kadina yonelik siddet goruntusu yoktur. Incelenen 20 filmin ikisinde (%10) kadina yonelik siddet sahnesi bulunmazken, geriye kalan 18 filmde (%90) toplam 122 adet siddet sahnesi saptanmistir. Saptanan kadina yonelik siddet sahnelerinin birden fazla siddet turu icerebildigi gorulurken, %63,1’inin sozel, %46,7’sinin duygusal/psikolojik, %21,3’unun fiziksel, %5,7’sinin cinsel siddet icerdigi ancak hicbir filmde ekonomik siddet olmadigi gorulmustur. Şiddet uygulayan karakterlerin %74,6’si erkek, %25,4’u kadindir. Şiddet goren karakterin siddete tepkisi; %43,4 sozlu olarak kendini savunmak, %38,5 susmak, %13,1 aglamak, %8,2 siddete karsilik vermek, %4 kacmak, %3,2 diger tepkilerden olusmaktadir. Şiddet uygulayan karakterin film icerisinde ceza alma sikligi %16,4 olup, bunlarin %61,9’unu toplumsal nitelikte ceza, %38,1’ini hukuki ceza olusturmaktadir. Filmlerin %60,0’inda cinsiyetci oge bulunmaktadir. Filmlerin %15’i cinsiyetci filmlere verilen “Altin Bamya Odulu” nu almistir. Sonuc ve Oneriler: Degerlendirilen filmlerin yarisi yedi yas ve uzeri izleyici kitlesine yonelik isareti tasirken, filmlerin buyuk cogunlugunda cinsiyetci oge ve kadina yonelik siddet sahnesi bulunmaktadir. Şiddet uygulayan karakterlerin buyuk cogunlugunun filmde hukuki ceza almadigi gorulmektedir. Şiddet uygulayan karakterlerin cogunlugu ise erkektir. Şiddetin gorerek ogrenilen yonu goz onunde bulundurulursa, filmlerde kadina yonelik siddet sahnelerinin sikca yer almasi, siddetin kucuk yastan itibaren ogrenilmesine yol acabilmektedir. Kadina yonelik siddetin sikca uygulanmasi ve cezalandirilmamasi, izleyiciyi siddet karsisinda tepkisiz ve duyarsiz kilabilmektedir. Degerlendirilen filmlerin toplumda en cok izlenen yapimlar oldugu goz onune alindiginda bu durumun olumsuz orneklerin siradanlasmasina ve kadina yonelik siddetin yeniden uretilmesine katki verdigi dusunulmektedir. Buyuk bir kitleye hitap eden sinema sektorunde cinsiyetci ogelerin azaltilmasi ve kadin-erkek esitliginin saglanmasi gerekmektedir. Esitlik saglandiginda siddetin temelini olusturan dengesizlik ve tek tarafli guc kullanimi ortadan kalkacaktir.