ŞÂRİHİN KÜTÜPHANESİNDEN: BOSNALI AHMED SÛDÎ’NİN GÜLİSTÂN ŞERHİNDE KULLANDIĞI KAYNAKLAR

Turk serh edebiyatinin onemli isimlerinden Ahmed Sudi, XVI. yuzyilda eser vermis bir âlimdir. Iyi bir medrese tahsilinin ardindan ilmini ilerletmek icin mesafe tanimadan yaptigi seyahatler, onu oldukca donanimli bir sârih yapar. Şerh ettigi beyitlerdeki zorluklari halletmek icin Iran ve Arap sehirlerini dolasmis, alaninda isim yapmis hocalardan ders almis, boylece ulasilmasi zor bir bilgi birikimine sahip olmustur. Ahmed Sudi’nin bu bilgi birikimini en iyi gosterdigi yer, hayatinin son on yilinda kaleme aldigi Divân-i Hâfiz, Gulistân ve Bostân serhleridir. Bu serhler onun Farsca metinlere nasil yaklastigini gostermekle kalmaz, tarih ve kultur arastirmalarinda kullanilabilecek bircok bilgiyi de gunumuze tasir. Ahmed Sudi, her biri hacim bakimindan birbirini aratmayacak serhlerinde Turkce, Arapca ve Farsca kaynaklar kullanmis, anlasilmasi oldukca guc olan yerlerin ustesinden gelmesini bilmistir. O, bir metne yaklasirken sadece o metnin dilinde yazilmis kaynaklarla yetinmemis, metnin cozumunde kendisine yardimci olabilecek farkli kaynaklara ulasmayi da basarmistir. Bu anlayisla, Gulistân Şerhi’nde otuza yakin kaynak kullanmis, yorumlarini delillendirmek icin konuya uygun kaynaklara gondermeler yapmistir. Bu kaynaklar tarihten edebiyata, sozlukbilimden belâgate disiplinler arasi bir cesitlilik gosterir. Bu makalede Ahmed Sudi’nin Gulistân Şerhi’nde kullandigi kaynaklar ele alinacaktir. Ahmed Sudi’nin bu kaynaklara nasil ulastigi tartisilacak, sonra da onlari nicin ve ne amacla kullandigi, kaynaklari degerlendirme yontemi ve boylece serhini nasil zenginlestirdigi ornekleriyle ortaya konacaktir.