TRC2 (DİYARBAKIR – ŞANLIURFA) BÖLGESİ KÜMELENME POTANSİYELİ ANALİZİ

Kalkinma literaturunde ulusal kalkinma politikalari gunumuzde yerini bolgesel kalkinma politikalarina birakmaktadir. Kalkinma politikalarinin belirlenmesinde yerel aktorlerin davranislarina ve incelenen bolgenin kendine has ozelliklerine gore sekillenen bolgesel kalkinma politikalari uygulandiklari bolgenin ulusal ve uluslararasi olcekteki rakiplerine gore rekabet gucu kazanmasini hedefler. Bolgenin rekabet gucunun artirilmasi hedefine ulasmak icin bolgenin kalkinma sureclerinde lokomotif olacak sektorlerin belirlenmesi hayati onem arz etmektedir. Bu sektorlerin belirlenmesinde kumelenme potansiyeli yuksek olan sektorler avantajlidir. Kumelenme; birbiri ile iliskili veya birbirinin tamamlayicisi olan urunler ureten ve satan kuruluslarin sektorel ve cografi temelde yogunlasmasidir. Kumelenme potansiyeli yogunlasma katsayisi, Herfindahl Endeksi, yerellesme katsayisi, degisim payi yaklasimi ve girdi-cikti analizleri firma sayisi istihdam payi, satis hasilati, gelir, ihracat, ithalat degerleri gibi cesitli degiskenler bir arada kullanilarak bolgedeki kumelenme potansiyeli olan sektorler tespit edilmektedir. Kumelenme potansiyelini olcen literaturdeki en populer yontemlerden biri uc yildiz analizidir.  Calismanin amaci, TRC2 (Şanliurfa-Diyarbakir) bolgesinin imalat sanayindeki kumelenme potansiyelini ortaya koymak, bolgesel kalkinmada onculuk edebilecek sektorleri belirlemektir. Soz konusu sektorler belirlenirken, Izmir Kalkinma Ajansi’nin uygulamada onculuk ettigi, uc yildiz yontemi kullanilmistir. Uc yildiz yontemi; uc farkli parametre uzerine kurulmustur. Bunlar; buyukluk, basatlik ve uzmanlasmadir. TRC 2 bolgesindeki imalat sanayine dâhil olan hicbir sektor kumelenme olusturamamistir. Analizden 2 yildiz alan ve gorece kumelenme potansiyeline sahip 34 sektorden sadece 3 tanesi orta-yuksek teknoloji yogunluguna sahiptir. Geriye kalan 31 sektorun tamami dusuk veya orta-dusuk teknoloji yogunluguna sahip sektorlerdir. Bu bakimdan makine ve ekipman imalati ile motorlu kara tasiti karoser ve treyler imalati sektorleri desteklenmesi gereken, kumelenme potansiyeli yuksek, orta-yuksek teknolojili sektorler olarak belirlenmistir.