منشأیابی سهم واحدهای فرسایش پذیر خاک در تولید رسوب و ارتباط آن با ذخیره ی کربن آلی خاک در حوضه ی آبخیز کوهدشت، استان لرستان

فرسایش تسریع شده خاک یک مشکل جدی در ایران است که منجر به تخریب منابع آب و خاک، کاهش حاصلخیزی خاک، از بین رفتن دامنه­ ها و اراضی کشاورزی، بیابان ­زایی، سیل­های مخرب، رسوب­گذاری مخازن و آلودگی زیستگاه ­های آبزیان می­شود. بنابراین مقابله با فرسایش از ضروری­ ترین اقدامات زیست محیطی می­باشد. بدین ترتیب شناخت مناطق حساس به فرسایش که سهم زیادی در تولید رسوب حوضه­ ها دارند جزء اقدامات لازم و ضروری می­باشد. به این منظور منشأیابی رسوب، به عنوان بهترین تکنیک برای تعیین سهم نسبی رسوب شناخته شده، چرا که در این تکنیک با انجام مقایسه ­ی خصوصیات ویژگی ­ها بین منابع رسوب و رسوبات تولیدی در خروجی حوضه­ ی مناطق پر خطر از نظر تولید رسوب شناسایی می­شود. پژوهشگران در استفاده از تکنیک منشأیابی رسوب، تقسیم­بندی­ های مختلفی از منابع رسوب داشته ­اند از جمله می­توان به کاربری اراضی، زمین­ شناسی، زیرحوضه‌ها، فرسایش سطحی و زیرسطحی اشاره کرد، اما مطالعات اندکی وجود دارد که منابع رسوب را براساس واحدهای فرسایش­ پذیر بررسی کند. بنابراین هدف از پژوهش حاضر تقسیم­بندی حوضه­ ی آبخیز کوهدشت به واحدهای مختلف براساس میزان فرسایش­پذیری خاک و تعیین سهم نسبی هر کدام از واحدها در تولید رسوب با استفاده از تکنیک منشأیابی رسوب بر اساس عدم قطعیت می­باشد. در اینجا میزان ذخیره­ ی کربن آلی منطقه نیز بر اساس واحدهای فرسایش­ پذیر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد اهمیت نسبی واحدهای فرسایش­ پذیر اول، دوم و سوم در تولید رسوب به ترتیب برابر با 08/0، 28/0 و 57/1 است.