Effect of High Altitude Climbing on Anxiety Level

Spor psikolojisi alaninda kaygi ve performans iliskisi her zaman ilgi odagi olmustur. Pek cok arastirmada kaygi ve performans iliskisini aciklanmis ve cok ust duzeyde artan kayginin performansi olumsuz yonde etkiledi belirtilmistir.  Kaygi, tehdidin algilanmasiyla artan fizyolojik uyarilmisla birlikte meydana gelen subjektif gerginlik hissi olarak tanimlamistir. Yuksek irtifa ile deniz seviyesi arasinda fiziksel ve kimyasal yonden farkliliklar vardir. Yuksege dogru ciktikca hava sicakligi ve havadaki nem orani azalir buna ilaveten atmosfer basincinda azalma olmaktadir. Yuksek irtifaya maruz kalan insanlar cogu zaman oksijen azligi tarafindan tetiklenen bedensel belirtiler (nefessiz kalma, carpinti, halsizlik, bas agrisi, kaygi ve uykusuzluk gibi) yasarlar. Psikolojik belirtilerin yani sira yuksek irtifaya maruz kalma da ayni zamanda motor becerilerde, zihinsel yeterlilikte ve duygu durumunda, kaygi dâhil, olumsuz degisiklikler yaratabilir. Kaygi, tehdidin bir sonucu olarak meydana gelen bircok hayli karmasik duygusal ve tesvik (motive) edici durumlar icin genis bir kavram olarak kabul edilebilir. Kaygi dag tirmanicilarinda, ani degisikliklere tepki verememe veya dagdan dusme konusunda endiselenmek icin bir an duraklama ikazi veren gerekli ve onemli bir vasiftir. Bu sebeplerden oturu tirmanis esnasinda degisen kaygi durumunun tespit edilmesi onem arz etmektedir. Calismada kontrol gruplu deneme modeli kullanilmis olup, tirmanis oncesi ( t1), tirmanis esnasi (t2) ve tirmanis sonrasi (t3) olmak uzere uc adet anket uygulamasi yapilmistir. Arastirmamizin calisma evreni orneklemi ile ayni olup, 1-3 yil arasi dagcilik tecrubesi olan, yas ortalamasi 21,35±1,58 olan ve arastirmamiza gonullu katilan 60 kisiden olusmaktadir. Olcum icin Durumluk-Surekli Kaygi Envanteri kullanilmistir. Durumluk-Surekli Kaygi Envanteri Spielberger ve arkadaslari (1970) tarafindan gelistirilen ve uyarlama calismasi Oner ve Le Compte (1995) tarafindan yapilmistir. Kontrol ve deneme grubu baz olcumleri arasinda istatistiksel olarak anlamli fark olmadigi, kontrol grubu surekli ve durumluk kaygi puanlari zamansal degisim olcumleri arasinda istatistiksel olarak anlamli fark olmadigi, deneme grubu surekli kaygi puanlari zamansal degisim olcumleri arasinda istatistiksel olarak anlamli fark olmadigi ancak duruluk kaygi puanlari zamansal degisim olcumleri arasinda istatistiksel olarak anlamli fark oldugu ve bu farkin birinci ve ikinci olcumler arasinda oldugu tespit edilmistir.