ÁREAS COM POTENCIAL PARA CONSERVAÇÃO DE RECURSOS DA BACABA (Oenocarpus distichus) NO ESTADO DO MARANHÃO, BRASIL

2020 
AREAS WITH POTENTIAL FOR THE CONSERVATION OF RESOURCES OF BACABA ( Oenocarpus distichus ) IN THE STATE OF MARANHAO, BRAZIL AREAS CON POTENCIAL PARA CONSERVACION DE RECURSOS DA BACABA ( Oenocarpus distichus ) EN EL ESTADO DEL MARANHAO, BRASIL RESUMO As bacabeiras ( Oenocarpus distichus ) sao palmeiras tipicas da Amazonia que ocorrem com maior frequencia no leste, dispersando-se do Para ao Maranhao. A bacabeira por suas caracteristicas ecobotânicas apresentam grandes oportunidades de serem valoradas em servicos ecossistemicos. E explorada pelo extrativismo, seja para o consumo de seus frutos na forma de bebida ou na extracao do oleo, podendo ser cultivadas em sistemas agroflorestais para a producao de frutos, palmito e, especialmente, o oleo. O presente estudo investigou e mapeou a ocorrencia de populacoes naturais de Oenocarpus distichus no Maranhao para identificar as areas com potenciais para conservacao. A pesquisa e descritiva e foi realizada em diferentes sedes municipais e/ou povoados de seis microrregioes do estado do Maranhao: Baixada Maranhense, Gurupi, Chapada das Mangabeiras, Litoral Ocidental Maranhense, Rosario e Itapecuru. Os pontos de ocorrencia foram georreferenciados e armazenadas no aparelho GPS. Posteriormente no software (Qgis 2.18) foi feita a conversao das coordenadas de extensao KML para shapefile, criando um banco de dados utilizado para produzir o mapa da distribuicao espacial da bacaba. Entre as areas pesquisadas a maior ocorrencia identificada foi na microrregiao de Rosario, com destaque para os municipios de Axixa e Presidente Juscelino; seguido da microrregiao do Litoral Ocidental Maranhense, em Serrano do Maranhao. Constatou-se que as populacoes de bacaba estao bastante reduzidas nas areas mapeadas, contudo ainda existem individuos preservados em quintais, favorecendo estrategias de conservacao on farm. Palavras-chave: Bacaba; Extrativismo; Maranhao. ABSTRACT The bacabeiras ( Oenocarpus distichus ) are typical palms tree from Amazon that occur more frequently in the east, dispersing from Para to Maranhao. The bacabeira due to its ecobotanical characteristics present great opportunities to be valued in ecosystem services. It is exploited by extractivism, either for the consumption of its fruits in the form of drinks or in the extraction of oil and can be grown in agroforestry systems to produce fruits, hearts of palm and, especially, oil. The present study investigated and mapped the occurrence of natural populations of Oenocarpus distichus in Maranhao to identify potential areas to conservation. The research is descriptive and was realized in different municipal headquarters and/or populated in six microregions in the state of Maranhao: Baixada Maranhense, Gurupi, Chapada das Mangabeiras, Litoral Ocidental Maranhense, Rosario and Itapecuru. The occurrence points were georeferenced and stored on the device GPS. Later, in the software (Qgis 2.18) the conversion of the KML extension coordinates to shapefile was performed, creating a database used to produce the spatial distribution map of bacaba. Among the areas surveyed, the highest occurrence identified was in microregion of Rosario with highlight on the municipalities of Axixa and Presidente Juscelino, followed by microregion of Litoral Ocidental Maranhense through of Serrano do Maranhao. It was constated that bacaba populations are considerable reduced in the mapped areas, however there are still individuals preserved at backyards, favoring conservation strategies on farm. Keywords: Bacaba; Extractivism; Maranhao. RESUMEN Las bacabeiras ( Oenocarpus distichus ) son palmeras tipicas de la Amazonia que ocurren con mayor frecuencia en el este, dispersandose del Para al Maranhao, estados de Brasil. La bacabeira por sus caracteristicas ecobotanicas presentan grandes oportunidades de ser valoradas en servicios ecosistemicos. Es explotada por el extractivismo, sea para el consumo de sus frutos en la forma de bebida o en la extraccion del aceite, pudiendo ser cultivadas en sistemas agroforestales para la produccion de frutos, palmito y especialmente, el aceite. El presente estudio investigo y mapeo areas de ocurrencia de poblaciones naturales de O. distichus en Maranhao para identificar areas com potencial para la conservacion. La investigacion es descriptiva y fue realizada en diferentes sedes municipales y/o poblados de seis microrregiones del estado de Maranhao: Baixada Maranhense, Gurupi, Chapada das Mangabeiras, Litoral Occidental Maranhense, Rosario y Itapecuru. Los puntos de ocurrencia fueron georreferenciados y almacenados en el dispositivo GPS. Mas adelante en el software (Qgis 2.18), las coordenadas de extension KML se convertieron en formato shapefile, creando uma base de datos utilizada para producir el mapa de distribuicion espacial de bacaba. Entre las seis areas investigadas la mayor ocurrencia identificada fue en la microrregion de Rosario, con destaque para los municipios de Axixa y Presidente Juscelino; seguido del Litoral Occidental Maranhense, en Serrano do Maranhao. Se constato que las poblaciones de bacaba estan bastante reducidas en las areas mapeadas, sin embargo todavia existen individuos preservados en quintales, favoreciendo estrategias de conservacion on farm. Palabras clave: Amazonia; Extractivismo; Maranhao.
    • Correction
    • Source
    • Cite
    • Save
    • Machine Reading By IdeaReader
    0
    References
    0
    Citations
    NaN
    KQI
    []