The role of the blood viscosity in the pathogenesis of the arterial hypertension

Lepkośc krwi jest jej podstawową wlasnością fizyczną, wyrazającą opor przeciwko plynieciu i określającą warunki przeplywu w calym ukladzie naczyniowym. Podlega ona wplywom zewnetrznym (temperatury, predkości przeplywu), w najwiekszym jednak stopniu jest determinowana skladem krwi (wartością hematokrytu, wlasnościami krwinek czerwonych, skladem bialek osocza). Lepkośc krwi stala sie najpierw obiektem zainteresowania w schorzeniach hematologicznych. Dlatego znaczenie patologii lepkości jest tutaj najlepiej zbadane. Zlozone zaburzenia hemoreologiczne są jednak obserwowane rowniez w licznych chorobach ukladu sercowo-naczyniowego. Podkreśla sie ich znaczenie w patogenezie miazdzycy i w rozwoju powiklan sercowo-naczyniowych, w cukrzycy, zespole metabolicznym oraz w zaburzeniach gospodarki lipidowej. Nadciśnienie tetnicze jest powszechnie uwazane za jednostke chorobową, w ktorej zaburzenia lepkości są stalym elementem obrazu klinicznego, zwlaszcza w jej bardziej zaawansowanych postaciach. Do czynnikow odpowiedzialnych za podwyzszoną lepkośc krwi u chorych z nadciśnieniem tetniczym zalicza sie w pierwszej kolejności podwyzszoną wartośc hematokrytu i hiperfibrynogenemie. Lepkośc krwi, wedlug prawa Poiseuille’a, przez wzrost oporow przeplywu podwyzsza ciśnienie systemowe. Jednak, bedąc podstawowym warunkiem wystąpienia sil naprezenia ścinającego ( shear stress ) oddzialujących na środblonek naczyniowy, odpowiada rowniez za pobudzenie go do produkcji substancji naczyniorozszerzających (mechanotransdukcja). Rola lepkości krwi w regulacji ciśnienia tetniczego jest zatem zlozona. Patologiczny wzrost lepkości krwi usposabia do rozwoju powiklan narządowych nadciśnienia, sama zaś lepkośc wykazuje silny pozytywny związek ze śmiertelnością calkowitą chorych z nadciśnieniem tetniczym. Obnizenie lepkości krwi w przebiegu nadciśnienia tetniczego jest potencjalnie waznym kierunkiem dzialan terapeutycznych. Wplyw nowych lekow przeciwnadciśnieniowych na lepkośc krwi jest oceniany jako korzystny. Niemniej dotychczasowe wyniki wymagają potwierdzenia w prospektywnych, randomizowanych badaniach klinicznych.