ارزیابی اثرات زیست محیطی گردشگری بر مناطق شهری و اولویت بندی عوامل تاثیر گذار آن به منظور ارا ئه یک برنامه استراتژیک (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)

زمینه و هدف: براساس مطالعات و تجربه ثابت شده است که گردشگری همواره در بر دارنده تاثیرات زیست محیطی است. بدین سان سیاست توسعه پایدار گردشگری، امروزه رویکرد مهمی است که، کشورهای مختلف به آن توجه ویژه ای دارند تا گردشگری از لحاظ بوم شناختی و محیطی نیز در بلند مدت مفید افتاده و آثار سوئی برای به دنبال نداشته باشد. این پژوهش با هدف ارزیابی اثرات زیست محیطی گردشگری در کلانشهر تبریز، به منظور توسعه پایدار گردشگری در منطقه به ارئه راهبرد می پردازد تا ضمن افزایش منافع حاصل از گردشگری اثرات منفی زیست محیطی آن به حداقل ممکن کاهش یابد. روش بررسی: روش تحقیق این پژوهش توصیفی – تحلیلی و مطالعات میدانی(پرسش نامه) بوده است. جامعه آماری این تحقیق چهار گروه مردم محلی، مسئولین، کارشناسان، متخصصان(اساتید دانشگاه) می باشد. تعداد نمونه نیز براساس فرمول کوکران که در آن سطح اطمینان 95 درصد و خطای برآوردی 05/0 لحاظ گردیده 300نفر به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه از نرم افزار SPSS و تحلیل رگرسیونی استفاده شده و همچنین برای اولویت بندی عوامل اصلی از نظر متخصصان و جامعه محلی از مدل تحلیل شبکه ای(ANP) و نرم افزار Super Decision استفاده گردید. در نهایت با توجه به اولویتهای به دست آمده راهبردهای بهیود محیط زیست منطقه در قالب فرایند برنامه ریزی استراتژیک ارائه گردید. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد توسعه گردشگری در شهر تبریز هرچند در برخی موارد محدودی باعث بهبود محیط شده است در حالت کلی آثار نامطلوبی را بر محیط زیست بر جا گذاشته است. همچنین مهم ترین تاثرات زیست محیطی گردشگری در منطقه نیز بر اساس اولویت بندی انجام شده به ترتیب عبارت اند از: حساسیت نسبت به محیط زیست، تهدید حیات جانوران و گیاهان ، نابه سامانی در بهداشت محیط، آگاهی زیست محیطی، کاهش کیفیت محیط زیست .