جایگاه تربیت شهروندی در گفتمانهای سیاسی بعداز انقلاب اسلامی ایران مطالعه موردی گفتمانهای عدالت محوری و اعتدال

بعداز انقلاب اسلامی در ایران گفتمان‌های مختلفی ظهور یافته است و هر گفتمان اهداف و برنامه‌های خاصی در زمینۀ تربیت شهروندی ارائه نموده است. مقاله حاضر، با هدف تحلیل انتقادی جایگاه تربیت شهروندی در گفتمان‌های عدالت محوری و اعتدال تدوین شده است. جامعه پژوهش شامل اسناد مرتبط با تربیت شهروندی در هر دو گفتمان می‌باشد. یافته‌ها نشان داد که برای تربیت شهروندی از دید گفتمان عدالت محوری، رعایت حقوق اجتماعی- اقتصادی، و از نظر گفتمان اعتدال، رعایت حقوق سیاسی و مدنی، مهمترین مطالبات شهروندان را تشکیل می‌دهند. متون مورد بررسی در هر دو گفتمان به نقش شهروندان در فرآیند برآورده شدن حقوق توجه چندانی نمی‌کنند، بلکه تمرکز آنها بر وظیفۀ دولت برای تحقق بخشیدن به حقوق و زمینه‌های دستیابی به تربیت شهروندی است. شهروند بازنمود شده در این دو گفتمان موجودی است تک بعدی که تنها در هر دوره در یکی از ابعاد رشدی سریع و نامتوازن را تجربه کرده‌است. در غالب موارد، اسناد مورد بررسی از الگوی تک‌گفتمانی پیروی می‌کنند و علاقه‌ای به استفاده از عناصر گفتمان‌های رقیب ندارند.