بازسرایی روایات و تجارب دانشجومعلمان به منظور شناسایی عوامل مؤثر در تکوین «هویت حرفهای» آنان

پژوهش حاضر با هدف بازسرایی روایت­های دانشجومعلمان دربارة شناسایی عوامل مؤثر در تکوین هویت حرفه­ای­ آنان انجام شده است. رویکرد پژوهش، کیفی و از نوع پژوهش روایی است. ابزار گردآوری داده­ها، یادداشت­های خودزیست­نگارانه و زیست­نگارانة دانشجومعلمان در قالب پروژۀ کارشناسی است. روش انتخاب شرکت­کنندگان، هدفمند و از نوع موارد مطلوب است. برای همین منظور، 22 پروژۀ کارشناسی برای تحلیل انتخاب شد. پژوهشگران در مرحلۀ اجرای پژوهش، نخست نوشته­های خودزیست­نگارانة دانشجومعلمان را بازبینی کردند و در نهایت مراحل کدگذاری سه مرحله­ای انجام شد. در مرحلۀ بازبینی روایات دانشجومعلمان تجارب دانشجومعلمان به سه مرحلۀ تقویمی شامل تجارب قبل از دانشجومعلمی، تجارب حین دانشجومعلمی و پیش­بینی دربارۀ آیندۀ معلمی خود، در قالب خودزیست­نگاری و خودارجاعی، توصیف، کدگذاری و تفسیر شد. پس از استخراج کدهای اولیه و نامگذاری محورها در مراحل تقویمی، بر اساس اطلاعات حاصل­شده، عوامل مؤثر در تکوین هویت حرفه­ای از مفاهیم پدید آمد؛ به این دلیل که در اعتباریابی مفاهیم به­دست­آمده بر اساس مصاحبه از دانشجومعلمان، تأثیرگذاری دوران قبل از دانشگاه در ساخت هویت معلمی و دوران چهارسالة تربیت معلم در تکوین و تکمیل هویت معلمی بی­تأثیر نبوده است؛ به­طوری که حتی این دوران از منظر مصاحبه­شوندگان اگر به لحاظ برنامه­ریزی درسی، امکانات آموزشی و سطح علمی مدرسان در شرایط بهتری قرار داشته باشد، بهتر از دوران قبل از دانشگاه نیز قابل تبیین خواهد بود.