طراحی سازوکار برای تبادل کلیه در ایران

ضرورت طراحی مکانیسم‏ تبادل از این جهت است که برخی از بازارها به‌دلیل پراکنده ‌بودن عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان شکل نمی‌گیرند. به‌عبارت‌دیگر، بازار در این حالت از یک ویژگی نحیف بودن و یا لاغری رنج می‌برد که برای برطرف کردن این ضعف در این نوع بازارها باید مکانیسم‌هایی ابداع شود که بر مشکل اشاره شده فائق آید. بازار کلیه یا به‌عبارت دیگر سازوکار تبادل کلیه یک نمونه واقعی از این نوع بازارها است. به همین منظور پیشنهاد می‌شود برای ایجاد بازار و یا مکانیسم تبادل، اطلاعات اهداکنندگان کلیه و بیماران در اتاق تسویه‌ای ثبت شوند و بعد از پردازش این اطلاعات و مشخص کردن ترجیحات بیماران، از طریق الگوریتم بهم‌رسانی، زوج‌های سازگار را به هم تطبیق داد و مبادله کلیه را تسهیل نمود. این پژوهش در سال 1395 برای استان همدان با بهره‌گیری از تئوری تطبیق که خود زیرشاخه‌ای از طراحی بازار و طراحی سازوکار است با استفاده از اطلاعات 40 نفر که 20 نفر آن‌ها بیمار دیالیزی و 20 نفر دیگر اهداکنندگان کلیه بودند، انجام گرفت. اطلاعات اولیه بیماران در اتاق تسویه‌ای ثبت شد و بعد از انجام آزمایش‏های خونی و بافتی و مشخص کردن ترجیحات بیماران، مشخص شد که از طریق الگوریتم بهم‌رسانی به تعداد 17 زوج از 20 زوج انتخابی، می‌توانند پیوند کلیه دریافت کنند. نتایج حاصله نشان می‌دهد نه تنها با به‌کارگیری مکانیسم تطبیق تعداد پیوند‌ها نسبت به حالت قبل نزدیک به دو برابر افزایش داشته بلکه با به‌کارگیری این مکانیسم، حداقل به اندازه 163817796 ریال برای هر بیمار، صرفه‌جویی اقتصادی برای کشور در پی خواهد داشت.