KAR VE BUZ TEMİNİNDE MODERNLEŞME VE XIX. YÜZYIL İSTANBUL’UNDA KARCI ESNAFI

Kar ve buz Osmanli klasik doneminden beri hem sarayin hem halkin ana tuketim maddelerinden biri olmustur. Osmanli sarayinin kar ve buz ihtiyaci 15. yuzyildan itibaren Istanbul yakinindaki daglardan ve gollerden ozel istihdam edilen personel vasitasiyla temin edilirken, Istanbul halkinin tukettigi kar ve buz ise cogunlukla Istanbul’da bulunan kar kuyularindan karci esnafi tarafindan elde edilmekteydi. Bununla birlikte Avrupa’da yasanan sanayi devriminin etkilerinin Osmanli cografyasina ulastigi 19. yuzyilin ikinci yarisindan itibaren kar ve buzun temin edilis biciminde ortaya cikan modernlesme ve 1887 senesinde kurulan Dersaadet Buz Fabrikasi, Istanbul halkinin kar ve buzu tuketim ve temin bicimlerimde degisikliklere sebep olmustur. Kar ve buzun makineler vasitasiyla ve yilin her doneminde elde edilebilen bir materyal haline gelmesi Istanbul karci esnafinin yuzyilin ikinci yarisindan itibaren bir cok sorunla karsilasmasina neden olmustur. Bununla birlikte karci esnafi, kar ve buzun temininde yasanan sanayilesme ve Dersaadet Buz Fabrikasi’nin uretime gecisine ragmen hayatta kalmayi basarmis ve Imparatorlugun yikilisina kadar varligini surduren sinirli esnaf kollarindan biri olmustur.