Ocena zmian naczyniowych w obrębie siatkówki: związek z rozwojem powikłań w układzie sercowo−naczyniowym Retinal microvascular abnormalities and cardiovascular complications

Copyright © Polskie Towarzystwo Kardiologiczne WSTĘP W ostatniej dekadzie w postepowaniu z chorym na nadciśnienie tetnicze (HT), zwlaszcza wspolistniejące z chorobą wiencową i innymi schorzeniami ukladu sercowo-naczyniowego, podkreśla sie znaczenie oceny wczesnych powiklan narządowych. Nowe dowody kliniczne potwierdzają koniecznośc uwzgledniania subklinicznych powiklan narządowych w obrebie serca, naczyn i nerek w oszacowaniu lącznego ryzyka sercowonaczyniowego. Dotyczy to zwlaszcza obecności przerostu mieśnia sercowego, pogrubienia IMT tetnicy szyjnej, pojawienia sie mikroalbuminurii, obnizenia przesączania klebuszkowego czy nawet umiarkowanego wzrostu stezenia kreatyniny w osoczu. Podkreśla sie rowniez celowośc uwzgledniania nowo wprowadzanych wykladnikow wczesnego uszkodzenia ukladu sercowo-naczyniowego, jak wskaźnika kostkowo-ramiennego czy zwiekszonej szyjno-udowej predkości fali tetna. W ciągu ostatnich kilku lat powstal niezwykle interesujący kierunek badan klinicznych oceniający związek miedzy morfologią naczyn siatkowki a rozwojem powiklan narządowych i ryzykiem rozwoju powiklan sercowo-naczyniowych. Trzeba jednak zaznaczyc, ze klasyczna ocena naczyn siatkowki nie jest uwzgledniana we wspolczesnych wytycznych w rutynowej ocenie chorego na HT. Nowe stanowisko Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tetniczego z 2009 r. po raz pierwszy zaznacza, ze „nowa, nieinwazyjna metoda oceny stosunku grubości blony środkowej do średnicy światla malych tetnic siatkowki wydaje sie byc obiecująca, jeśli chodzi o mozliwości stosowania na duzą skale, ale wartośc predykcyjna wymaga jeszcze zbadania”. Rozpoczete w latach 2009–2011 badania dostarczają wciąz nowych dowodow na związek miedzy oceną naczyn siatkowki a powiklaniami w ukladzie sercowo-naczyniowym [1]. Znaczenie tej metody podkreśla fakt, ze w 2011 r. na lamach czasopisma „Journal of Hypertension” ukazalo sie opracowanie Grassi i Schmiedera — wybitnych znawcow HT — zatytulowane „The renaissance of the retinal microvascular network assessment in hypertension: new challenges” [1]. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie aktualnego stanu wiedzy dotyczącego związku miedzy oceną zmian naczyniowych w obrebie siatkowki a rozwojem powiklan w ukladzie sercowo-naczyniowym u pacjentow z HT, jak rowniez z chorobą wiencową czy z przebytym udarem mozgu. Nalezy bowiem sądzic, ze ocena omawianego obszaru naczyniowego na podstawie coraz doskonalszych metod moze stanowic nowy, przydatny klinicznie sposob oceny subklinicznych powiklan narządowych HT i chorob wspolistniejących.