ارزیابی حُسن اجرای سیاست های راهبردی و کلان علم و فنّاوری در ایران مبتنی بر رویکرد شبکۀ سیاستی

هدف این پژوهش ارزیابی حسن اجرای سیاست‌های راهبردی و کلان علم و فناوری در ایران به روش شبکۀ سیاستی است. بدین منظور با مرور ادبیات در حوزۀ سیاست‌گذاری عمومی و به ویژه سیاست‌گذاری علم و فناوری، چارچوبی نظری شامل سه مرحلۀ سیاست‌گذاری کلی (شامل دو سطح ابرسیاست‌ها و سیاست‌های راهنما)، سیاست‌گذاری اجرایی (شامل سه بخش سیاست‌های سمت تقاضا، سیاست‌های سمت عرضه و سیاست‌های زیرساخت مبادله) و ارزیابی سیاستی (در سه سطح بروندادها، پیامدها و آثار) تدوین شد. سپس شبکۀ سیاستی علم و فناوری ایران در وضعیت موجود، نخست مبتنی بر اسناد سیاستی و سپس مبتنی بر نظریات خبرگان نگاشت و با یکدیگر مقایسه شد. بدین منظور نخست 25 سند سیاستی بررسی و سپس پرسشنامه‌ای تدوین و بین 50 نفر از خبرگان سیاست علم و فناوری ایران توزیع شد. برای تحلیل و ترسیم نگاشت‌های حاصل از اسناد سیاستی و نظریات خبرگان از نرم افزارهای یو سی آی نت و نت دراو و برای مقایسۀ آنها با یکدیگر از آزمون تی به کمک نرم افزار اس پی اس اس استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد عملکرد شبکۀ سیاستی علم و فناوری ایران مبتنی بر آرای خبرگان در قریب به 44 درصد نسبت به تکالیف اسناد سیاستی انحراف دارد. بدین معنی که در مأموریت‌های سیاستی تعدادی از نهادهای شبکۀ سیاستی علم و فناوری ایران، تفاوت‌های معنادار بین آنچه در اسناد سیاستی ذکر شده و آنچه در عمل انجام می‌شود، وجود دارد. همچنین دربارۀ بعضی سیاست‌های علم و فناوری، ضعف جدی عملکرد وجود دارد.