Ülkemiz Kültür Bitkilerinden Persea Amerıcana Mıll. (Avokado) ve Tıbbi Açıdan Değerlendirilmesi

Persea americana meyveleri (avokado), 1500’lu yillarin baslarina kadar sadece Amerika yerlileri tarafindan tuketilirken, Amerika Kitasi’nin kesfiyle Avrupa tarafindan taninmis, sonrasinda tum dunyaya yayilmistir. Ulkemizde, meyvelerin besin olarak tuketiminin yayginlasmasi ve ticari onem kazanmasi son yillarda artis gostermistir, ancak bitkinin kulture alinmasi 1980’li yillara dayanmaktadir. Gunumuzde, ozellikle Antalya, Mersin ve Hatay bolgelerinde P. americana turunun birkac varyetesi yetistirilmektedir. Icerdigi mineraller (ozellikle potasyum), vitaminler (ozellikle E ve C vitaminleri), protein, fitosteroller ve yag asitleriyle zengin bir kaynak olan avokado uzerinde yapilmis bircok calisma bulunmaktadir. Yapilan in vitro  calismalar, yaprak ekstrelerinin anti-HIV, sitotoksik ve insektisidal etkiye; cekirdek yaginin gastroprotektif, antihelmintik ve antioksidan etkiye; meyvenin ise antibakteriyel etkiye sahip oldugunu gostermektedir. Bu calisma ile P. americana turunun kimyasal bilesimi, tibbi etki ve kullanilisi uzerine yapilmis arastirmalarin derlenmesi, Turkiye’de yetisen varyetelerin oneminin vurgulanmasi ve tibbi potansiyelinin degerlendirilmesi amaclanmistir. Elde edilen bulgular Akdeniz bolgemizin toprak ve iklim kosullarinin icerik acisindan zengin bitkiler yetismesine uygun oldugunu, bu bitkinin tibbi acidan degerlendirilmesi icin ileri calismalarin yapilmasi gerektigini gostermektedir.