Notitie KIWK : maatregeleffectiviteit beek- en rivierherstel : macrofaunarespons op de herinrichting van de Oude Bornsebeek

Een van de doelen van de Kennisimpuls waterkwaliteit (KIWK) is het kwantificeren van de effectiviteit van lokale maatregelen in verschillende watertypen op verschillende organismengroepen. In dit document wordt de effectiviteit de herinrichting op de macrofaunagemeenschap in de Beerze geanalyseerd. De analyses laten zien dat de macrofaunagemeenschap nog zeer verschillend is tussen het hersteltraject en het referentietraject. In de jaren direct na de herstelmaatregelen van 2013 is de macrofaunagemeenschap van het hersteltraject iets meer op het bovenstroomse referentietraject gaan lijken, maar daarna werd deze weer vergelijkbaar met die van voor de herstelmaatregelen. Het referentietraject wordt gekenmerkt door taxa met preferentie voor hoge stroomsnelheden, die positief scoren op de KRW-maatlatten. Terwijl het hersteltraject wordt gekenmerkt door taxa met preferentie voor lage stroomsnelheden, die dominant negatief scoren op de KRW-maatlatten. Er kan worden geconcludeerd dat de herstelmaatregelen nog niet het gewenste effect op de macrofauna hebben gehad, mogelijk door ongeschikte hydrologische processen en of nog onvoldoende habitatheterogeniteit. De bomen op de oever zijn ook nog jong, waardoor de ecologische functie nog beperkt is. Op langere termijn zal de beekbegeleidende houtige vegetatie zorgen voor beschaduwing waardoor minder maaibeheer nodig is en er meer habitatstructuren ontstaan. Er kan worden aanbevolen om het water bovenstrooms langer te conserveren, vast te houden en te bergen en vertraagd te laten afvoeren. Daarnaast kan het zomerbed nog verder worden verkleind om de stroming bij lage afvoeren te waarborgen.