Yusuf Atılgan’ın “Bodur Minareden Öte” Öyküsün-de Mekânın Diyalektiği Üzerine

Modernizmin ilerlemeci cizgisinde, ozerk edimin kisitlanmasi ve bireyin cogul olan karsisinda kistirilisi modernist edebiyatin en onemli odaklarindan kabul edilir. Turkce edebiyatta oznenin icine dustugu bu ‘birey-toplum sorunsali’ni en acik ve dusundurucu sekilde ortaya koyan isimlerden biri Yusuf Atilgan’dir. Onun karakterleri ya kendi istekleriyle ya da oraya itildikleri icin kendilerine ancak toplumun ceperlerinde yer bulurlar. Yazarin bu makale cercevesinde ele alinacak oykusu “Bodur Minareden Ote”de de toplumsal normlar tarafindan sindirilen, insanlarin icinde ama onlardan uzak olan anlatici-karakteri ve onun bu hayatin icinde bir yer edinme, ona tutunma hikâyesini takip ederiz. Modernizmin getirdigi kusaticiligin en onemli temsilcilerinden olan kent karakterin hareket ve mucadele alanini olusturur. Bu yazida one surulecek dusunce, anlatici-karakterin yer bulma/kendini var etme hikâyesinin, sehrin sundugu mekânlarin deneyimlenmesi ve asilmasi cabasiyla verilmis oldugudur. Bunu kanitlamak amaciyla once bireysel ve toplumsal iliskilerin mekânla olan ilgisi sorgulanacak daha sonra da oykude yer alan mekânlar –bodur minare, ev, yeralti, vapur- dâhilinde mekân olgusunun kullanilisi tartisilacaktir.