Effecten buiten de landbouw van een uitgebreide vrijstelling in het octrooirecht

De effecten van het invoeren van een uitgebreide veredelingsvrijstelling voor sectoren buiten de landbouw zijn onzeker. Dit is de conclusie van onderzoek dat SEO Economisch Onderzoek heeft uitgevoerd voor het Ministerie van Economische Zaken. De uitgebreide veredelingsvrijstelling houdt in dat een veredelaar geen licentie van een octrooihouder nodig heeft voor het ontwikkelen en exploiteren van een nieuw plantenras waarbij octrooirechtelijk beschermd biologisch materiaal wordt gebruikt. Bij de afweging of deze beleidswijziging moet worden doorgevoerd is van belang of de uitgebreide veredelingsvrijstelling ook gevolgen heeft voor sectoren die traditioneel los van landbouw staan? Het gaat hierbij om sectoren zoals de farmaceutische industrie, biobased economy en de chemie. Deze mogelijke gevolgen zijn onderzocht middels literatuuronderzoek, interviews en een webenquete onder zowel bedrijven buiten de landbouw als de veredelingsbranche. 46 bedrijven (van de potentiele 650) hebben meegedaan met de enquete. Deze omvang van de populatie maakt het niet mogelijk om kwantitatieve uitspraken te doen over de onderzoeksvragen. Wel kan uit het onderzoek geconcludeerd worden dat de effecten van het invoeren van een uitgebreide veredelingsvrijstelling voor sectoren buiten de landbouw onzeker zijn. Op basis van het onderzoek kan geen positief of negatief effect op de innovatie voor sectoren buiten de landbouw worden vastgesteld. Het invoeren van een uitgebreide veredelingsvrijstelling in het octrooirecht vergt aanpassing van de Biotechnologierichtlijn. Het openbreken van deze richtlijn zorgt voor veel onzekerheid voor de sectoren buiten de landbouw, en zou een negatieve innovatieprikkel kunnen opleveren. Bovendien is onduidelijk wat precies de afbakening van een uitgebreide veredelingsvrijstelling zal zijn. De vraag is bijvoorbeeld of deze ook van toepassing zou zijn op algen, die worden gebruikt in de biobased industrie. Andere voorzichtige conclusies die uit het rapport kunnen worden getrokken  zijn: Het kan aantrekkelijk zijn voor enkele bedrijven buiten de landbouwsector om een veredelingsstap toe te voegen wanneer er een uitgebreide veredelingsvrijstelling geldt. Zij verwachten echter hierdoor niet minder kwijt te zijn aan licentievergoedingen. Ook uit de interviews blijkt dat het toevoegen van een veredelingsstap niet per se goedkoper zal zijn dan een licentievergoeding.Plantenveredelaars verwachten niet dat zij door het invoeren van een uitgebreide veredelingsvrijstelling actiever zullen worden op plantenveredeling voor finale toepassing buiten voedsel, voeder en sierteelt.