پایش تغییرات دریاچه زریبار کردستان با استفاده از شاخصهای طیفی تفاضل نرمال و تصاویر لندست در سامانه Google Earth Engine

دریاچه‌ها از منابع ملی باارزش هر کشور محسوب می‌شوند و بررسی تغییرات سطح و حجم آب دریاچه ها به منظور حفاظت آن ها و همچنین برای تصمیم‌گیری و مدیریت بهتر منابع آب، همواره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بررسی تغییرات در سال های اخیر در بین کشورها جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. در این پژوهش به پایش تغییرات مساحت دریاچه زریبار واقع در استان کردستان در بازه زمانی بلندمدت 36 ساله 2020-1984 پرداخته شده است. قابل ذکر است که در این مطالعه از سامانه Google Earth Engineیا به‌اختصار GEE استفاده شد که سامانه‌ای نوپا و بسیار کاربردی در سال‌های اخیر است. این سامانه، حجم بالایی از اطلاعات را با کد نویسی در کمترین زمان در دسترس قرار می‌دهد. در پژوهش حاضر با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست 5 و 8 و سامانه GEE و الگوریتم‌های طیفی NDWI و MNDWI در کمترین زمان و هزینه، جداسازی پهنه آبی از سایر پدیده‌ها با استفاده از آستانه‌گذاری صورت گرفت و تغییرات بلندمدت مساحت آن بررسی شد. تغییرات یادشده برای مدیریت منابع آبی و نیز مدیریت بحران در منطقه با توجه به اهمیت دریاچه زریبار، حائز اهمیت است. اعتبارسنجی نتایج و مقایسه بین شاخص‌ها برای دریاچه زریبار نشان داد که شاخص MNDWI با ضریب کاپای 94/0 و دقت کلی 97 درصد برای دوره اخیر، شاخصی بسیار مناسب برای این منطقه محسوب می‌شود و نتایج آن از شاخص NDWI بسیار بهتر و در نتیجه کارآمدتر است. نوسانات سطح دریاچه زریبار در بازه زمانی بلندمدت 36 ساله، زیاد بوده است. به طور نمونه میانگین سطح دریاچه در بازه زمانی 1995-1984 با شاخص MNDWI960/852 هکتار بوده و در بازه زمانی 2020-2015 با همین شاخص، 371/989 هکتار است. توصیه می‌شود پژوهشگران از شاخص‌های طیفی و سامانه GEEبا توجه به قابلیت‌های بالایی که دارند برای شناسایی روند تغییرات پهنه‌های آبی در مدیریت منابع آب بهره گیرند.