CELAL BAYAR’IN KAYSERİ CEZAEVİNDEN TAHLİYELERİ, AFFI VE ULUSLARARASI AF ÖRGÜTÜNÜN BU KONUDAKİ ÇABALARI

Turkiye’de cok partili hayata gecildikten kisa bir sure sonra tek basina iktidara gelen Demokrat Parti’nin 1950 yilindan itibaren on yil suren iktidar sureci basladi. Demokrat Parti iktidari ilk yillarda Turkiye’nin dis politikasinda, ekonomide ve tarim politikalarinda onemli kazanimlar elde ederken; 1954 yilindan sonra demokrasi ve hurriyet, Kibris politikasi, 6-7 Eylul olaylari ve 1957 yili sonrasi Inonu’nun yurt gezileri konusunda muhalefet ile ayristi. Bu durum siyasi ortamin gerilmesine neden oldu. 1960 darbesi ile iktidarini kaybeden Demokrat Parti mensuplari Yassiada Mahkemesi’nde yargilandilar. Celal Bayar da dâhil olmak uzere kimi uyeler idam cezasina carptirildi. Celal Bayar’in cezasi yasina istinaden idamdan omur boyu hapse cevrildi. Bayar, 1961 yilinda cezasini cekmek uzere Kayseri Cezaevi’ne gonderildi. Orada saglik sorunlari yasadi. Saglik sorunlari gerekcesi ile 1963 yilinda alti ayligina cezaevinden tahliye edildi. Kisa sure sonra yeniden Kayseri Cezaevi’ne gonderilen Bayar’in tahliyesi icin Uluslararasi Af Orgutu hak ihlali gerekcesi ile birtakim girisimlerde bulundu. Cezaevinde bulunan Bayar’i desteklemek adina bazi faaliyetler yapti. Bayar, kendi affi icin donemin ulke yoneticilerine af basvurusunu reddetti. Ailesinin- ozellikle kizinin- bu konudaki cabalarina itiraz etti. Saglik durumu daha da kotuye giden Bayar, nihayetinde saglik sorunlarindan dolayi 7 Kasim 1964 yilinda tahliye edildi. 7 Temmuz 1965 yilinda da Cumhurbaskani Cemal Gursel tarafindan Anayasa’nin 97. maddesine dayanarak tamamen affedildi.