سرمایههای اجتماعی و معنوی دفاع مقدس

«سرمایه اجتماعی» به‌عنوان یکی از مفاهیم کاربردی و عمده در مکاتب جامعه‌شناسی جدید؛ از عوامل اساسی نیل به اهداف اجتماعی نیز محسوب می‌شود. نوشتار پیش رو قصد دارد تا با مشخص نمودن عناصر کمی و کیفی سرمایه اجتماعی در دوران دفاع مقدس، به بررسی و تأثیر آن بر تداوم انقلاب اسلامی ایران بپردازد. از این­رو موضوع عمده این نوشتار چگونگی کارکرد سرمایه اجتماعی و معنوی در دوران دفاع مقدس می‌باشد. فرض اصلی بر این است که دفاع مقدس به تأسی از فرهنگ عاشورایی اسلام به تولید سرمایه اجتماعی و معنوی بالایی پرداخته و بدین ترتیب موجبات مقاومت و بالندگی جامعه اسلامی ایران در برابر تمام قدرت‌های استکباری جهان را فراهم نموده است. روش به کار گرفته شده در این تحقیق «توصیفی- تاریخی و تحلیلی» است؛ همچنین این نوشتار کوشیده است تا به کمک روش تحقیق اسنادی، ضمن مطالعه متون و آثار مربوط به دوران دفاع مقدس، با استفاده از تکنیک «سند پژوهی» به استخراج و تحلیل مصادیق پیروی از فرهنگ عاشورای حسینی (ع) و مفاهیم مرتبط با سرمایه اجتماعی و مؤلفه‌های آن، بپردازد. در این تحقیق مؤلفه‌های ساختاری، شناختی و ارتباطی سرمایه اجتماعی در زمان دفاع مقدس به‌صورت‌ جداگانه؛ شناسایی و مورد بررسی قرار گرفته است. در همین راستا مدلی از مهم‌ترین مصادیق سرمایه اجتماعی و معنوی دفاع مقدس نیز ارائه شده است. محققان در پایان به این نتیجه رسیده­اند که دوران طلایی دفاع مقدس، با پیروی از مکتب حسینی (ع) به تولید، غنا بخشیدن و تقویت سرمایه اجتماعی –آن چنان که در اسلام موجود می‌باشد- پرداخته و این سرمایه­ها موجب مقاومت و پیروزی در زمان جنگ تحمیلی شده است. به نظر می‌رسد احیا و توسعه انقلاب اسلامی و همچنین بیداری ملل مسلمان دنیا در مسیر مبارزه با دشمنان، بدون رعایت مدل مذکور امکان‌پذیر نمی‌باشد.