Pilot Belevingsthermometer : Peilen van de beleving van veiligheid bij omwonenden van chemische industrie

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) heeft het RIVM gevraagd een instrument te ontwikkelen waarmee het mogelijk is te peilen hoe veilig omwonenden van chemische industrie zich voelen. In een pilot is de eerste opzet van het instrument ontwikkeld en getest in twee steden? een met veel chemische industrie in de omgeving (Zaandam), en een met enkele chemiebedrijven in de stad (Deventer). Het belangrijkste doel van dit onderzoek is het ontwikkelen van een nieuw instrument. Het ontwikkelde instrument bestaat uit een vragenlijst die inzicht geeft in hoe veilig omwonenden activiteiten met gevaarlijke stoffen ervaren. De antwoorden maken ook duidelijk welke factoren samenhangen met hun veiligheidsbeleving. De vragenlijst blijkt geschikt te zijn om veiligheidsbeleving te meten en kan periodiek worden ingezet om trends te kunnen waarnemen. Ook doet het RIVM concrete suggesties om de vragenlijst te verbeteren, zoals het aanpassen van de volgorde van de vragenlijst. Daarnaast moet een effectieve werkwijze worden gekozen om voldoende representatieve deelnemers te werven. Naast de ontwikkelde methode bevat dit rapport ook een enkele inhoudelijke opbrengsten van de pilot. Omdat de deelnemers aan de pilot de inwoners van de twee steden onvoldoende weerspiegelden, zijn de inhoudelijke opbrengsten van de pilot indicatief. Uit dit onderzoek blijkt dat deelnemers uit de stad met enkele chemiebedrijven de veiligheid positiever beleven dan deelnemers uit de stad die nabij veel chemische industrie ligt. De factor die het meest samenhangt met de veiligheidsbeleving is de mate waarin mensen positief zijn over de omgeving waarin zij wonen. Hoe positiever mensen hun woonomgeving ervaren hoe positiever de veiligheidsbeleving en andersom. Ook de mate waarin mensen erop vertrouwen dat overheden en bedrijven een ongeval kunnen voorkomen, hangt samen met de veiligheidsbeleving. Hoe groter dit vertrouwen, hoe groter de veiligheidsbeleving en andersom. Hetzelfde geldt voor het vertrouwen of hulpdiensten in staat zijn de gevolgen van een ongeval met gevaarlijke stoffen te beperken. Tot slot voelen mensen zich ook veiliger als ze erop vertrouwen dat zij zelf de gevolgen van een mogelijk ongeval kunnen beperken.