تأثیر نانوتیوبهای کربن چندجداره و تنش شوری بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی مرزه رشینگری در شرایط کشت درون شیشهای

به‌منظور بررسی تأثیر نانوتیوب‌های کربن چندجداره و تنش شوری بر گیاه دارویی مرزه رشینگری، آزمایشی براساس فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار در شرایط درون‌شیشه‌ای در آزمایشگاه بیوتکنولوژی پژوهشکده گیاهان دارویی دانشگاه شهید بهشتی در سال 1392 انجام شد. عامل اول غلظت‌های صفر، 50، 100 و 200 میکروگرم بر میلی‌لیتر نانوتیوب کربن و عامل دوم غلظت‌های صفر، 50، 100 و 200 میلی‌مولار نمک (کلرید سدیم) بود. تعداد ریشه و شاخه، طول ریشه و شاخه و وزن‌تر و خشک اندام هوایی و مقدار رزمارینیک اسید و کافئیک اسید اندازه‌گیری شد. با افزایش غلظت نمک از صفر تا 200 میلی‌مولار، کاهش معناداری در میانگین وزن‌تر اندام هوایی، تعداد ریشه و شاخه، طول ریشه و شاخه گیاه مشاهده شد. در بین غلظت‌های مختلف نانوتیوب کربن، فقط غلظت 100 میکروگرم بر میلی‌لیتر باعث افزایش معناداری در وزن خشک اندام هوایی گردید. نانوتیوب کربن تعداد و طول ریشه، تعداد شاخه و وزن‌تر اندام هوایی را تحت تنش شوری بهبود بخشید. با افزایش غلظت نمک، متابولیت­های رزمارینیک اسید و کافئیک اسید افزایش یافتند. از طرف دیگر هنگامی‌که نانوتیوب‌ها به محیط‌کشت حاوی نمک اضافه گردیدند کاهش معناداری در مقدار رزمارینیک اسید و کافئیک اسید مشاهده شد که نشان داد نانوتیوب‌های کربنی باعث بهبود وضعیت تنش برای گیاه شدند و واکنش متابولیتی گیاه به تنش را کاهش دادند.