مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی و درمان مبتنی بر کارآمدی هیجان بر افسردگی و خودمراقبتی در سالمندان افسرده غیربالینی

سالمندان به واسطه محدودیت های متعدد جسمانی، شغلی و اجتماعی در معرض آسیب‌های روانی و اجتماعی قرار دارند و علائم افسردگی در این دوره شایع است که می‌تواند میزان آسیب پذیری را در آنها افزایش دهد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی و درمان مبتنی بر کارآمدی هیجان برسطح افسردگی و توان خودمراقبتی در سالمندان افسرده غیر بالینی انجام شد. پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌‍آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه سالمندان دارای علائم افسردگی غیربالینی عضو خانه جهاندیدگان ساری در سال 1398 بود. از این بین تعداد 45 نفر (با میانگین سنی 93/62 و انحراف‌معیار 11/2) به روش نمونه‌گیری هدفمند و بر اساس ملاک‌های ورود و خروج مطالعه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (15 نفر در هر گروه) جایگزین شدند. گروه‌های آزمایش تحت 8 جلسه 90 دقیقه‌ای درمان به شیوه فراشناختی یا درمان مبتنی بر کارآمدی هیجان قرار گرفتند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها عبارت از مقیاس افسردگی سالمندان یساواگ و همکاران و پرسشنامه توانایی خود مراقبتی سالمندان همتی مسلک پاک و هاشملو بودند. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 و از طریق آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیری تحلیل شد. نتایج نشان داد که درمان فراشناختی و درمان مبتنی بر کارآمدی هیجان بر بهبود علائم افسردگی و توان خودمراقبتی سالمندان افسرده غیربالینی اثربخش است (05/0>P) ولی تفاوت معناداری میان اثربخشی این دو روش درمانی در این مورد وجود ندارد. طبق نتایج می‌توان در طراحی برنامه‌های مرتبط با ارتقای سلامت روان سالمندان از درمان فراشناختی و درمان مبتنی بر کارآمدی هیجان به عنوان مداخلات مؤثر در بهبود علائم افسردگی و خود مراقبتی استفاده نمود.