De halfwaardetijd van waarheid

Tijdens de studie geneeskunde wordt er veel aandacht besteed aan het aanleren van kennis en vaardigheden die de aanstaande dokter moet beheersen wanneer hij straks zelfstandig praktijk gaat uitoefenen. Het voorbeeld van de docent speelt daarbij vaak een cruciale rol. Deze heeft immers de ervaring en hij heeft ‘het altijd met succes zo gedaan’. In de geneeskunde staat de ontwikkeling van nieuwe methoden en technieken niet stil. Nieuwe diagnostische tests, medicijnen en operatietechnieken met geavanceerde apparatuur doen regelmatig hun intrede. Meestal gaan daar uitgebreide onderzoeken aan vooraf waarmee moet worden bewezen dat de geteste behandeling of techniek even goed of beter is dan de tot nu toe gangbare. Evidence-based medicine heet de nieuwe waarheid dan. Door publicaties en nascholingscursussen probeert de dokter zich de nieuwe methode eigen te maken en deze in zijn praktijk in te voeren. Voor patient en dokter kan de nieuwe techniek een echte aanwinst zijn, maar het komt ook voor dat na enige tijd blijkt dat er toch tekortkomingen en bijwerkingen zijn die nopen tot bijstelling/beperking van de indicatie(s) voor het gebruik ervan of zelfs tot afschaffing. Bovenstaande geldt zeker ook voor nieuwe, met veel gejuich begroete geneesmiddelen die na korte of langere tijd wegens (soms ernstige) bijwerkingen weer van de markt verdwijnen (bijvoorbeeld Vioxx) en voor nieuwe ziekten (zoals RSI) die na een hype opeens niet meer lijken te bestaan.