KAYNAK BAĞIMLILIĞI DÜZEYİNİN REKABET STRATEJİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: ALGILANAN ÇEVRESEL BELİRSİZLİĞİN DÜZENLEYİCİ ROLÜ

Bu calismanin amaci, kaynak bagimliligi duzeyinin, rekabet stratejileri uzerindeki etkisini ortaya koymak ve bu degiskenler arasindaki iliskide algilanan cevresel belirsizligin duzenleyici rolu oynayip oynamadigini tespit etmektir. Arastirmanin orneklemini Turkiye’deki ozel hastanelerde gorev yapan yoneticiler olusturmaktadir (n=203). Model ve hipotezleri test etmek icin basit dogrusal regresyon analizi, coklu regresyon analizi ve uc asamali moderator degiskenli hiyerarsik regresyon analizinden yararlanilmistir. Arastirma bulgularina gore, kaynak bagimliliginin boyutlarindan varlik ozgullugu, kaynak bulunurlugu belirsizligi ve kaynagin birbirine karsilikli bagimliligi maliyet liderligi stratejisini pozitif ve anlamli sekilde etkilerken, bu boyutlardan sadece varlik ozgullugunun farklilastirma stratejisini pozitif ve anlamli sekilde etkiledigi saptanmistir. Buna karsin kaynak bagimliliginin boyutlarinin hicbirinin odaklanma stratejisi uzerinde anlamli etkiye sahip olmadigi gozlenmistir. Ayrica algilanan cevresel belirsizligin maliyet liderligi, farklilastirma ve odaklanma stratejileri uzerinde pozitif etkiye sahip oldugu ortaya konmustur. Ote yandan kaynak bagimliligina dair algilanan cevresel belirsizligin yuksek oldugu durumlarda kaynak bagimliliginin boyutlarindan esneklik ile farklilastirma stratejisi arasindaki iliskide algilanan cevresel belirsizligin duzenleyici etkiye sahip oldugu ortaya konmustur. Benzer sekilde kaynak bagimliligina dair algilanan cevresel belirsizligin yuksek oldugu durumlarda kaynak bagimliliginin boyutlarindan teknolojik belirsizlik ile maliyet liderligi, farklilastirma ve odaklanma stratejileri arasindaki iliskide algilanan cevresel belirsizligin duzenleyici etkiye sahip oldugu saptanmistir. Bununla birlikte kaynak bagimliligina dair algilanan cevresel belirsizligin hem dusuk hem de yuksek oldugu durumlarda kaynak bagimliliginin boyutlarindan teknolojik belirsizlik ile odaklanma stratejisi iliskisinde algilanan cevresel belirsizligin duzenleyici etkiye sahip oldugu tespit edilmistir. Ayrica Turkiye’de ozel saglik isletmelerinin kaynak bagimliligi nedeniyle disa bagimli olduklari, kaynak temini acisindan tedarikci iliskisinin onemli oldugu ve ozel hastanelerin neredeyse yarisinin sahip olduklari kaynaklari etkili kullanmadiklari tespit edilmistir. Kaynak bagimliligi ile ilgili belirsizlikleri azaltmak ozel hastanelerin en yaygin yararlandiklari yontemlerinin “Reklam ve Halkla Iliskiler”, “Isbirligi Yapma” ve “Sozlesmeli Uretim veya Hizmet” oldugu ortaya konmustur. Sonucta arastirmanin bazi kisitlarinin bulundugu vurgulandiktan sonra, ozel hastane yoneticilerine konu ile iliskili arastirma bulgularina dayali olarak bazi onerilerde bulunulmustur. Ayrica gelecekte benzer konularda yapilacak arastirmalara iliskin de oneriler sunulmustur.