بررسی کیفیت خواب زنان در دوره نفاس و عوامل مرتبط با آن در شهر زنجان سال 1393

مقدمه: دوره نفاس، به 6 هفته اول پس از زایمان اطلاق می­شود. این دوره برای مادران بسیار استرس­زا می­باشد و زنان با تغییرات زیادی از جمله تغییرات کیفیت خواب مواجه می­شوند. مطالعه حاضر با هدف بررسی کیفیت خواب زنان در دوره نفاس و عوامل مرتبط با آن انجام شد. روش کار: این مطالعه مقطعی در سال 1393 بر روی 200 مادر در دوره­ نفاس که به مراکز بهداشتی ­درمانی شهرستان زنجان مراجعه کرده­ بودند؛ انجام شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه کیفیت خواب پیترزبورگ، شاخص افسردگی پس از زایمان ادینبرگ و پرسشنامه جمعیت­شناختی گردآوری شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم­افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون‌های کای‌دو، ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: میانگین کیفیت خواب در دوره نفاس 31/2±74/7 بود و 125 نفر (5/62%) از زنان در این دوره، از کیفیت پایین خواب رنج می­بردند. دفعات بیدار شدن به‌علت گریه شیرخوار (41/0=r، 001/0>p) و تغذیه شیرخوار (46/0=r، 001/0>p) از مهم­ترین عواملی بودند که با اختلالات خواب همبستگی معناداری داشتند، همچنین افسردگی مادر با کیفیت پایین خواب همبستگی معناداری را نشان داد (16/0=r، 03/0=p). از بین مشخصه­های جمعیت­شناسی، تحصیلات مادر (37/0-=r، 004/0=p)، شغل همسران (03/0=p)، سن (28/0=r، 02/0=p) و اشتغال مادران (03/0=p) همبستگی معناداری با اختلال خواب نشان دادند. نتیجه‌گیری: با توجه به پایین بودن کیفیت خواب در دوران نفاس، وجود برنامه­هایی جهت پیشگیری، تشخیص و کمک به درمان اختلالات­ خواب علاوه بر مراقبت­های معمول نفاس ضروری به­نظر می­رسد.